Full Shloka¶
The Shloka¶
———
जटाटवीगलज्जलप्रवाहपावितस्थले गलेऽवलम्ब्य लम्बितां भुजङ्गतुङ्गमालिकाम् ।
डमड्डमड्डमड्डमन्निनादवड्डमर्वयं चकार चण्डताण्डवं तनोतु शिवः शिवम् ॥
जटाकटाहसम्भ्रमभ्रमन्निलिम्पनिर्झरी विलोलवीचिवल्लरीविराजमानमस्तके ।
धगद्धगद्धगज्ज्वलल्ललाटपट्टपावके किशोरचन्द्रशेखरे रतिः प्रतिक्षणं मम ॥
धराधरसुता तटे लसद्विलासचेलके दृगञ्चलस्फुरत्करालपलभासुरे दृशाम् ।
दिगन्तरालभूतले प्रवर्तिताण्डवे क्षपाकरोरुचिसभाजनं तनोतु मे शिवः ॥
करालभालपट्टिकाधगद्धगद्धगज्ज्वल- द्धनञ्जयाहुतीकृतप्रचण्डपञ्चसायके ।
धराधरेन्द्रनन्दिनीकुचाग्रचित्रपत्रक- प्रकल्पनैकशिल्पिनि त्रिलोचने रतिर्मम ॥
नवीनमेघमण्डली निरुद्धदुर्धरस्फुरत्- कुहूनिशीथिनीतमः प्रबन्धबन्धुकन्धरे ।
निलिम्पनिर्झरीधरस्तनोतु कृत्तिसिन्धुरः कलानिधानबन्धुरः श्रियं जगद्धुरंधरः ॥
प्रफुल्लनीलपङ्कजप्रपञ्चकालिकाच्छवि- र्विलम्बि कण्ठकन्दलीरुचिप्रबद्धवैभवम् ।
मदच्छिदुच्छिदम्वुजं प्रहूतचेतसे मिलत्- क्रियः कुरु कृपाकटाक्षभाजि मे शिवः ॥
अनल्पकल्पवल्लीसकलप्रसूनजालिका- कुसुमाञ्जलिस्थिते पदारविन्दकान्तिभे ।
तनोति बुद्धिवासनामनोभिलाषपूरणं करोतु मामयि क्षयक्षयाय सम्मुखे शिवः ॥
यक्षस्वरूपाय जटाधराय पिनाकिनः करस्थपद्मनाभपद्मजादिसुर्वराय
दक्षमर्दनोद्भवाय दण्डमुण्डमण्डनाय तस्मै ते नमोऽस्तु रुद्र रूपाय तस्मै ते नमः ॥
जटाभुजङ्गपिङ्गलस्फुरत्फणामणिप्रभा- कदम्बकुङ्कुमद्रवप्रलिप्तदिग्वधूमुखे ।
मदान्धसिन्धुरस्फुरत्त्वगुत्तरीयमेदुरे मनोविनोदद्भुतं बिभर्तु भूतभर्तरी ॥
सहस्रलोचनप्रभृतिशेषलेखरादिभि- र्हिपुष्पधूलिधूसरोर्ध्वलेनदीयकम् ।
भुजङ्गराजमालया निबद्धजाटजूटकः श्रियै चिराय जायतां चकोरबन्धुशेखरः ॥
ललाटचत्वरज्वलद्धनञ्जयस्फुलिङ्गभा- निपीतदीपित्तकधराधिपेः सहस्रलोचनः ।
अशेषलेखशेखरप्रसूनधूलिधोरणी विधूसराङ्घ्रिपीठभूषणा मम स्मृतिम् ॥
चलाकलापशालिनी तिलोचने ललाटपट्ट- रज्यमानचन्द्रशेखरस्फुरत्सुभासुरच्छविः ।
प्लवन्निलापमध्यगा सुरारिदर्पदर्दनं मुदा मुहुर्विबोधयन्नमस्तु मे शिवः ॥
———
Meaning / Summary¶
శివ తాండవ స్తోత్రాన్ని శివుడికి అంకితం చేయబడిన అత్యంత శక్తివంతమైన స్తోత్రాలలో ఒకటిగా పరిగణిస్తారు. దీని పారాయణం వల్ల మానసిక శాంతి, ధైర్యం, బలం మరియు ఆటంకాల తొలగింపు వంటి అపారమైన ఆధ్యాత్మిక ప్రయోజనాలు కలుగుతాయని నమ్ముతారు. రావణుడు తన అహంకారాన్ని విడిచిపెట్టి, ఈ స్తోత్రం ద్వారా శివుడిని ప్రసన్నం చేసుకోగలిగాడు కాబట్టి, ఇది భక్తి మరియు పశ్చాత్తాప శక్తికి ఒక నిదర్శనం. ఇది శివుడి దయగల స్వభావాన్ని మరియు నిజమైన భక్తిని చూపేవారికి ఆశీర్వదించడానికి ఆయన సుముఖతను సూచిస్తుంది.
శివ తాండవ స్తోత్రం అనేది లంకేశ్వరుడైన రావణుడు రచించిన శివుడిని స్తుతించే ఒక శక్తివంతమైన సంస్కృత స్తోత్రం. ఇది శివుడి తాండవ నృత్యాన్ని, ఆయన రూపం, జటాజూటంలో గంగ, చంద్రవంక, మెడలో పాము, సృష్టి నాశనాలను చేసే ఆయన శక్తి వంటి లక్షణాలను సజీవంగా వర్ణిస్తుంది. ఈ స్తోత్రం సంక్లిష్టమైన అనుప్రాసలు, లయాత్మకమైన నిర్మాణం వల్ల ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇవి శివుడి నృత్యం యొక్క ఉత్సాహపూరితమైన మరియు చైతన్యవంతమైన స్వభావాన్ని తెలియజేస్తాయి.
శివ తాండవ స్తోత్రాన్ని లంకేశ్వరుడైన రావణుడు రచించాడు. పురాణాల ప్రకారం, రావణుడు తన అహంకారంతో శివపార్వతుల నివాసమైన కైలాస పర్వతాన్ని లంకకు తరలించడానికి ప్రయత్నించాడు. ఈ ధైర్యసాహసాల చర్యకు ఆగ్రహించిన శివుడు, తన బొటనవేలితో పర్వతాన్ని నొక్కి, రావణుడిని దాని కింద బంధించాడు. తన తప్పును మరియు శివుడి అపార శక్తిని గ్రహించిన రావణుడు, శివుడిని ప్రసన్నం చేసుకోవడానికి ఆయనను స్తుతించడం ప్రారంభించాడు. అతను తన చాతుర్యాన్ని, భక్తిని ఉపయోగించి తక్షణమే శివ తాండవ స్తోత్రాన్ని రచించాడు. రావణుడి నిష్కపటమైన భక్తికి, శక్తివంతమైన స్తోత్రానికి సంతోషించిన శివుడు చివరికి అతన్ని విడిపించి, అజేయమైన ఖడ్గం చంద్రహాసాన్ని బహుమతిగా ఇచ్చాడు.
The Shiv Tandav Stotram is considered one of the most potent hymns dedicated to Lord Shiva. Its recitation is believed to bring immense spiritual benefits, including peace of mind, courage, strength, and the removal of obstacles. It is a testament to the power of devotion and repentance, as Ravana, despite his arrogance, was able to appease Lord Shiva through this hymn. It signifies Shiva’s benevolent nature and his readiness to bless even those who initially oppose him, provided they show true devotion.
The Shiv Tandav Stotram is a powerful Sanskrit hymn of praise to Lord Shiva, composed by Ravana, the demon king of Lanka. It vividly describes Lord Shiva’s cosmic dance (Tandava), his appearance, and his attributes, such as his matted hair, the Ganges flowing through it, the crescent moon, the serpent around his neck, and his power to destroy and create. The stotram is known for its intricate alliteration and rhythmic structure, which evoke the vigorous and dynamic nature of Shiva’s dance.
The Shiv Tandav Stotram was composed by Ravana, the demon king of Lanka. According to legend, Ravana, in his arrogance, attempted to uproot Mount Kailash, the abode of Lord Shiva and Parvati, to bring it to Lanka. Angered by this audacious act, Lord Shiva pressed the mountain down with his big toe, trapping Ravana underneath. Realizing his mistake and immense power of Lord Shiva, Ravana began to sing praises to Shiva to appease him. He composed the Shiv Tandav Stotram on the spot, using his ingenuity and devotion. Pleased by Ravana’s sincere devotion and the powerful hymn, Lord Shiva eventually released him and bestowed upon him the boon of an invincible sword, Chandrahasa.