Shiv Tandav Strotram - 3¶

The Shloka¶

———

धराधरसुता तटे लसद्विलासचेलके दृगञ्चलस्फुरत्करालपलभासुरे दृशाम् ।

दिगन्तरालभूतले प्रवर्तिताण्डवे क्षपाकरोरुचिसभाजनं तनोतु मे शिवः ॥

———

dharādharasutā taṭe lasadvilāsacelake dṛgañcalasphuratkarālapalabhāsure dṛśām।

digantarālabhūtale pravartitāṇḍave kṣapākarorucisabhājanaṁ tanotu me śivaḥ ॥

———

Meaning / Summary¶

हा श्लोक भगवान शंकराच्या शक्ती आणि सौंदर्याचे प्रतीक आहे. तांडव नृत्य हे सृष्टीतील लय आणि परिवर्तनाचे प्रतीक आहे. या श्लोकाचे पठण केल्याने भक्ताला शांती आणि आनंद मिळतो, अशी मान्यता आहे.

ज्यांची पत्नी (पार्वती) पर्वताची कन्या आहे, अशा कैलास पर्वताच्या काठी क्रीडा करत असलेल्या, ज्यांच्या डोळ्यांच्या कोपऱ्यातून दिसणाऱ्या भयंकर कपाळाने दिशा उजळून निघतात, ज्यांनी सर्व दिशा आणि पृथ्वीवर तांडव नृत्य सुरू केले आहे, त्या चंद्रासारख्या शीतल आणि सुंदर शिवशंकरांनी मला आनंदित करो.

या श्लोकात भगवान शंकराच्या रूपाचे आणि तांडव नृत्याचे वर्णन आहे. पार्वती ज्यांची पत्नी आहे, ते कैलास पर्वतावर क्रीडा करत आहेत. त्यांच्या तेजाने दिशा उजळून निघाल्या आहेत आणि त्यांनी पृथ्वीवर तांडव सुरू केले आहे. अशा शिवशंकरांनी मला आनंदित करावे.

या श्लोकामध्ये भगवान शंकराच्या सौंदर्याचे आणि त्यांच्या तांडव नृत्याचे वर्णन आहे. ज्यांची पत्नी, पार्वती, ही पर्वताची कन्या आहे, ते कैलास पर्वताच्या काठी आनंदाने विहार करत आहेत. त्यांच्या डोळ्यांच्या कोपऱ्यातून त्यांच्या कपाळावरील तेज बाहेर पडत आहे, ज्यामुळे सर्व दिशा प्रकाशमान झाल्या आहेत. त्यांनी सर्व दिशा आणि पृथ्वीवर तांडव नृत्य सुरू केले आहे. अशा चंद्रासारख्या शीतल आणि सुंदर शिवशंकरांनी मला आनंदित करावे, अशी प्रार्थना या श्लोकात केली आहे.

This shloka is a symbol of the power and beauty of Lord Shiva. The Tandava dance is a symbol of rhythm and change in creation. It is believed that reciting this shloka brings peace and joy to the devotee.

May Shiva, whose consort is the daughter of the mountain (Parvati), who playfully sports on the shore (of Kailasa), whose terrifying forehead, gleaming through the corners of His eyes, illuminates the directions, who has initiated the Tandava dance on the earth and in all directions, increase my happiness and well-being, He who is as radiant and soothing as the moon.

This shloka describes the form and Tandava dance of Lord Shiva. He, whose wife is Parvati, is playing on Mount Kailash. The directions are illuminated by His radiance, and He has begun the Tandava on earth. May such Lord Shiva make me happy.

This shloka beautifully describes the magnificence of Lord Shiva and His Tandava dance. Lord Shiva, whose wife, Parvati, is the daughter of the mountain, playfully roams on the shores of Mount Kailasa. The radiance from His forehead, visible through the corners of His eyes, illuminates all directions. He has commenced His Tandava dance on the earth and in all directions. The shloka prays that such a Lord Shiva, who is as radiant and soothing as the moon, may increase the speaker’s happiness and well-being.

Sentence - 1¶

———

धराधरसुता तटे लसद्विलासचेलके

———

Meaning¶

पर्वताची कन्या (पार्वती) असलेल्या (शिवा), नदीच्या काठी आनंदाने विहार करत आहेत.

(Shiva), whose consort is the daughter of the mountain (Parvati), is playfully sporting on the shore.

Meaning of Words¶

धराधरसुता		dharādharasutā
धराधरसुता पर्वताची कन्या, पार्वती.		Daughter of the mountain Referring to Parvati, the daughter of the Himalayas (mountain).
तटे		taṭe
तटे नदीच्या काठी, किनाऱ्यावर.		On the shore On the bank or shore of a river or lake.
लसत्		lasat
लसत् शोभणारे, सुंदर दिसणारे.		Shining Radiant, gleaming, or shining brightly.
विलास		vilāsa
विलास आनंद, क्रीडा.		Playfully With joy, pleasure, or playful enjoyment.
चेलके		celake
चेलके खेळणारे, विहार करणारे.		Sporting Engaged in play, amusement, or recreation.

Sentence - 2¶

———

दृगञ्चलस्फुरत्करालपलभासुरे दृशाम्।

———

Meaning¶

ज्यांच्या डोळ्यांच्या कोपऱ्यातून दिसणाऱ्या भयंकर कपाळाने दिशा उजळून निघतात.

Whose terrifying forehead, gleaming through the corners of His eyes, illuminates the directions.

Meaning of Words¶

दृगञ्चल		dṛgañcala
दृगञ्चल डोळ्यांचा कोपरा.		Corner of the eyes The outer corner of the eye.
स्फुरत्		sphurat
स्फुरत् चमकणारे, तेजस्वी.		Gleaming Shining brightly; emitting light.
कराल		karāla
कराल भयंकर, रौद्र.		Terrifying Frightening, causing terror.
पल		pala
पल कपाळ.		Forehead The part of the face above the eyes.
भासुरे		bhāsure
भासुरे उजळणारे, प्रकाशमान करणारे.		Illuminates To make bright or radiant.
दृशाम्		dṛśām
दृशाम् दिशा.		Directions The points of the compass; regions.

Sentence - 3¶

———

दिगन्तरालभूतले प्रवर्तिताण्डवे

———

Meaning¶

ज्यांनी सर्व दिशा आणि पृथ्वीवर तांडव नृत्य सुरू केले आहे.

Who has initiated the Tandava dance on the earth and in all directions.

Meaning of Words¶

दिगन्तराल		digantarāla
दिगन्तराल सर्व दिशा.		All directions Encompassing all points of the compass.
भूतले		bhūtale
भूतले पृथ्वीवर.		On the earth On the surface of the Earth.
प्रवर्तिताण्डवे		pravartitāṇḍave
प्रवर्तिताण्डवे तांडव नृत्य सुरू केले आहे.		Initiated Tandava Commenced or began the Tandava dance.

Sentence - 4¶

———

क्षपाकरोरुचिसभाजनं तनोतु मे शिवः ॥

———

Meaning¶

चंद्रासारखे शीतल आणि सुंदर शिवशंकरांनी मला आनंदित करो.

May Shiva, as radiant and soothing as the moon, increase my happiness and well-being.

Meaning of Words¶

क्षपाकर		kṣapākara
क्षपाकर चंद्र.		Moon The celestial body that orbits the Earth and shines by reflected sunlight.
उरुचि		uruci
उरुचि सुंदर, तेजस्वी.		Radiant Emitting light; shining brightly.
सभाजनं		sabhājanaṁ
सभाजनं आनंद, कल्याण.		Well-being A state of being comfortable, healthy, or happy.
तनोतु		tanotu
तनोतु वाढवो, करो.		Increase To make or become greater in size, amount, intensity, or degree.
मे		me
मे मला.		Me Referring to the speaker.
शिवः		śivaḥ
शिवः शिव.		Referring to Lord Shiva.