Happy Birthday¶

The Shloka¶

———

जन्मदिनमिदम् अयि प्रिय सखे ।

शं तनोतु ते सर्वदा मुदम् ॥

प्रार्थयामहे भव शतायुषी ।

ईश्वरस्सदा त्वां च रक्षतु ॥

पुण्य कर्मणा कीर्तिमर्जय ।

जीवनं तव भवतु सार्थकम् ॥

———

Janmadinamidam ayi priya sakhe.

Shaṃ tanotu te sarvadā mudam.

Prārthayāmahe bhava śatāyuṣī.

Īśvarassadā tvāṃ ca rakṣatu.

Puṇya karmaṇā kīrtimarjaya.

Jīvanaṃ tava bhavatu sārthakam.

———

Meaning / Summary¶

हा श्लोक दीर्घायुष्य, समृद्धी, दैवी आशीर्वाद आणि धर्मपरायण कृतींसाठी (धर्म) समर्पित जीवनाच्या पारंपारिक हिंदू मूल्यांना मूर्त स्वरूप देतो. यात मैत्रीचे महत्त्व आणि मित्राच्या कल्याणाची तसेच उद्देशपूर्ण आणि चांगल्या नावाने भरलेल्या जीवनाची इच्छा यावर जोर दिला जातो. वाढदिवसासारख्या विशेष प्रसंगी दिल्या जाणाऱ्या आशीर्वादाचे हे एक उत्तम उदाहरण आहे, जे सद्गुण आणि परिपूर्ण जीवनाला प्रोत्साहन देते.

अहो प्रिय मित्रा, हा वाढदिवस तुला नेहमी आनंद देवो. आम्ही प्रार्थना करतो की तू शतायुषी हो, आणि देव नेहमी तुझे रक्षण करो. पुण्य कर्मांनी कीर्ती मिळव; तुझे जीवन सार्थक होवो.

हा श्लोक एका प्रिय मित्रासाठी वाढदिवसाच्या शुभेच्छांचा एक सुंदर आणि हृदयस्पर्शी संग्रह आहे, ज्यामध्ये त्यांच्या चिरस्थायी आनंदासाठी, दीर्घ आणि निरोगी आयुष्यासाठी, दैवी संरक्षणासाठी, सत्कर्मांद्वारे कीर्ती मिळवण्यासाठी आणि उद्देशपूर्ण, सार्थक जीवनासाठी प्रार्थना केली आहे.

This shloka embodies the traditional Hindu values of wishing longevity, prosperity, divine blessings, and a life dedicated to righteous actions (Dharma). It emphasizes the importance of friendship and the desire for a friend’s well-being and a life filled with purpose and good reputation. It’s a classic example of a benediction (Āśīrvāda) offered on special occasions like birthdays, encouraging a life of virtue and fulfillment.

O dear friend, may this birthday always bring you happiness. We pray that you live for a hundred years, and may God always protect you. Earn fame through virtuous deeds; may your life be meaningful.

This shloka is a heartfelt set of birthday wishes for a dear friend, praying for their lasting happiness, a long and healthy life, divine protection, the accumulation of good deeds leading to fame, and a purposeful, meaningful existence.

Sentence - 1¶

———

जन्मधिनमिदम् अयि प्रिय सखे ।

———

Meaning¶

हा वाढदिवस, अहो प्रिय मित्रा.

This birthday, O dear friend.

Meaning of Words¶

जन्मदिनमिदम्		Janmadinamidam
‘जन्मधिनम्’ (वाढदिवस) आणि ‘इदम्’ (हा) या दोन शब्दांपासून बनलेला संयुक्त शब्द, ज्याचा अर्थ ‘हा वाढदिवस’ असा होतो.		This birthday A compound word formed from ‘janmadinam’ (birthday) and ‘idam’ (this), meaning ‘this birthday’.
अयि		Ayi
संबोधनासाठी वापरले जाणारे अव्यय, ‘अहो’ किंवा ‘अरे’ यांसारखे.		O / Oh An interjection used for addressing someone, similar to ‘O’ or ‘Oh’.
प्रिय		Priya
प्रिय अत्यंत आवडते किंवा जवळचे, लाडके असे विशेषण.		Dear / Beloved An adjective meaning beloved, cherished, or held in high regard.
सखे		Sakhe
‘सखा’ या शब्दाचे संबोधन रूप, जेव्हा एखाद्या मित्राला थेट संबोधित केले जाते.		Friend The vocative case of ‘sakhi’ (friend), used when directly addressing a friend.

Sentence - 2¶

———

शं तनोतु ते सर्वदा मुदम् ॥

———

Meaning¶

तो (वाढदिवस) तुला नेहमी आनंद देवो.

May it always spread happiness to you.

Meaning of Words¶

शं		Shaṃ
कल्याण / आनंद शुभ, शांतता किंवा आनंद; अनेकदा आशीर्वादात वापरले जाते.		Welfare / Well-being / Happiness Refers to auspiciousness, peace, or happiness; often used in blessings.
तनोतु		Tanotu
वाढवो / देवो ‘तन्’ (पसरवणे, वाढवणे) या धातूचे आज्ञार्थी क्रियापद, म्हणजे ‘वाढवो’ किंवा ‘देवो’.		May it spread / May it extend An imperative verb form derived from the root ‘tan’ (to spread, extend, or cause to grow).
ते		Te
तुला ‘तुम्ही’ या सर्वनामाचे चतुर्थी एकवचन, जे क्रियेचा किंवा लाभाचा प्राप्तकर्ता दर्शवते.		To you / For you The dative case of ‘yushmad’ (you), indicating the recipient of an action or benefit.
सर्वदा		Sarvadā
नेहमी सर्व काळात, कायम किंवा सातत्याने.		Always / Forever An adverb meaning at all times, perpetually, or continuously.
मुदम्		Mudam
‘मुद्’ (आनंद, संतोष) या शब्दाचे द्वितीया एकवचन, ‘तनोतु’ या क्रियापदाचे कर्म म्हणून वापरले आहे.		Happiness / Joy The accusative case of ‘mud’ (joy, happiness), serving as the object of the verb ‘tanotu’.

Sentence - 3¶

———

प्रार्थयामहे भव शतायुषी ।

———

Meaning¶

आम्ही प्रार्थना करतो की तू शतायुषी हो.

We pray that you live a hundred years.

Meaning of Words¶

प्रार्थयामहे		Prārthayāmahe
आम्ही प्रार्थना करतो ‘प्रार्थना करणे’ या धातूचे प्रथम पुरुष अनेकवचन, आत्मनेपद रूप.		We pray / We request First person plural, Ātmanepada verb form from the root ‘prarth’ (to pray, request).
भव		Bhava
‘भू’ (असणे, होणे) या धातूचे आज्ञार्थी क्रियापद, जे इच्छा किंवा आज्ञा व्यक्त करण्यासाठी वापरले जाते.		Be / Become An imperative verb form derived from the root ‘bhū’ (to be, to become), used as a wish or command.
शतायुषी		Śatāyuṣī
शतायुषी ‘शत’ (शंभर) आणि ‘आयुष्य’ (जीवन) यांपासून बनलेला शब्द, ज्याचा अर्थ शंभर वर्षे आयुष्य असणारा किंवा दीर्घायुषी असा होतो.		One who lives for a hundred years / Centenarian A compound word combining ‘shata’ (hundred) and ‘āyush’ (life), meaning possessing a life of a hundred years, or having a long life.

Sentence - 4¶

———

ईश्वरस्सदा त्वां च रक्षतु ॥

———

Meaning¶

आणि देव नेहमी तुझे रक्षण करो.

And may God always protect you.

Meaning of Words¶

ईश्वरस्सदा		Īśvarassadā
‘ईश्वर’ (देव) आणि ‘सदा’ (नेहमी) यांचा संधी (वर्णसंधी), ज्याचा अर्थ ‘देव नेहमी’ असा होतो.		A Sandhi (euphonic combination) of ‘Īśvaraḥ’ (God) and ‘sadā’ (always), meaning ‘God always’.
त्वां		Tvāṃ
तुला / तुझे ‘तुम्ही’ या सर्वनामाचे द्वितीय एकवचन, क्रियेचे थेट कर्म म्हणून ‘तुला’ किंवा ‘तुझे’.		You (object) The accusative case of ‘yushmad’ (you), indicating ‘you’ as the direct object of a verb.
च	Ca	आणि	And
रक्षतु		Rakṣatu
‘रक्षण करणे’ या धातूचे आज्ञार्थी क्रियापद, म्हणजे ‘रक्षण करो’.		May he protect An imperative verb form derived from the root ‘raksh’ (to protect, guard, preserve).

Sentence - 5¶

———

पुण्य कर्मणा कीर्तिमर्जय ।

———

Meaning¶

पुण्य कर्मांनी कीर्ती मिळव.

Earn fame through virtuous deeds.

Meaning of Words¶

पुण्य		Puṇya
पुण्य / चांगले नैतिक किंवा धार्मिक दृष्ट्या चांगले, सत्कर्म, किंवा योग्य कार्य.		Meritorious / Virtuous Refers to moral or religious merit, righteousness, or good deeds.
कर्मणा		Karmaṇā
कर्मांनी / कृतींनी ‘कर्म’ (काम, कृती) या शब्दाचे तृतीया एकवचन, म्हणजे ‘कर्मांनी’ किंवा ‘कृतींनी’ (एखादे कार्य ज्या साधनाने किंवा मार्गाने केले जाते ते दर्शवते).		Through deeds / By actions The instrumental case of ‘karman’ (deed, action), indicating the means or instrument by which something is done.
कीर्तिमर्जय		Kīrtimarjaya
‘कीर्ती’ (प्रसिद्धी) आणि ‘अर्जय’ (मिळव - आज्ञार्थी क्रियापद) यांचा संधी, ज्याचा अर्थ ‘कीर्ती मिळव’ असा होतो.		Earn fame / Acquire renown A Sandhi of ‘kīrtim’ (fame, renown - accusative case) and ‘arjaya’ (earn, acquire - imperative verb), meaning ‘earn fame’.

Sentence - 6¶

———

जीवनं तव भवतु सार्थकम् ॥

———

Meaning¶

तुझे जीवन सार्थक होवो.

May your life be meaningful.

Meaning of Words¶

जीवनं		Jīvanaṃ
‘जीवन’ (आयुष्य, अस्तित्त्व) या शब्दाचे प्रथमा एकवचन.		Life The nominative case of ‘jīvana’ (life, existence).
तव		Tava
‘तुम्ही’ या सर्वनामाचे षष्ठी एकवचन, मालकी दर्शवणारे, म्हणजे ‘तुझे’ किंवा ‘तुमचे’.		Your The genitive case of ‘yushmad’ (you), indicating possession, meaning ‘your’ or ‘of you’.
भवतु		Bhavatu
होवो ‘भू’ (असणे, होणे) या धातूचे आज्ञार्थी क्रियापद, जे शुभेच्छा किंवा आशीर्वाद व्यक्त करते.		May it be / Let it be An imperative verb form from the root ‘bhū’ (to be, to become), expressing a wish or blessing.
सार्थकम्		Sārthakam
सार्थक / अर्थपूर्ण अर्थ असलेले, उद्देशपूर्ण, किंवा उपयुक्त; यशस्वी किंवा फायदेशीर असे विशेषण.		Meaningful / Fruitful / Purposeful An adjective meaning having meaning, purpose, or utility; successful or beneficial.