Ganesha

The Shloka

———

वक्रतुण्ड महाकाय

सूर्यकोटि समप्रभ ।

निर्विघ्नं कुरु मे देव

सर्वकार्येषु सर्वदा ॥

———

Vakratuṇḍa Mahākāya Sūryakoṭi Samaprabha ।

Nirvighnam kuru me Deva Sarvakāryeṣu Sarvadā ॥

———

Meaning / Summary

हा श्लोक भगवान गणेशाला समर्पित आहे, ज्यांना विघ्नहर्ता (अडथळे दूर करणारा) म्हणून पूजले जाते. हा मंत्र जपल्याने, भक्त कोणत्याही नवीन कार्याची, अभ्यासाची, कामाची किंवा प्रवासाची यशस्वी सुरुवात आणि पूर्णता होण्यासाठी गणेशाचे आशीर्वाद घेतात, जेणेकरून कोणतेही अडथळे येऊ नयेत. हा श्लोक गणपतीच्या दैवी शक्तीवर आणि तेजस्वी रूपावर जोर देतो, त्यांच्या सततच्या संरक्षणाची आणि समर्थनाची विनंती करतो.

वाकड्या सोंडेच्या, विशाल शरीराच्या, कोट्यवधी सूर्यांसारख्या तेजाने तळपणाऱ्या हे देवा (गणपती), माझी सर्व कार्ये नेहमी निर्विघ्न कर.

हा श्लोक भगवान गणेशाला केलेली एक मनापासून प्रार्थना आहे, ज्यात त्यांच्या प्रतिष्ठित रूपाची (वाकडी सोंड, मोठे शरीर) आणि प्रचंड तेजाची (कोट्यवधी सूर्यांसारखे) कबुली दिली आहे. भक्त त्यांना विनंती करतात की त्यांनी नेहमी त्यांची सर्व कामे आणि प्रयत्न कोणत्याही अडथळ्यांशिवाय किंवा अडचणींशिवाय पूर्ण होतील याची खात्री करावी.

This shloka is a widely chanted prayer to Lord Ganesha, who is revered as the remover of obstacles (Vighnaharta). By reciting this mantra, devotees seek Ganesha’s blessings for the successful completion of any new venture, study, work, or journey, ensuring that no impediments arise. It emphasizes his divine power and radiant form, requesting his continuous protection and support.

O Ganesha, with the curved trunk and a mighty body, whose brilliance rivals a million suns, always remove obstacles from all my undertakings.

This shloka is a heartfelt prayer to Lord Ganesha, acknowledging his iconic form (curved trunk, large body) and immense radiance (like millions of suns). The devotee appeals to him to always ensure that all their tasks and endeavors are completed without any obstacles or hindrances.

Sentence - 1

———

वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटि समप्रभ ।

———

Meaning

वाकड्या सोंडेच्या, विशाल शरीराच्या देवा, ज्याची प्रभा कोट्यवधी सूर्यांसारखी तेजस्वी आहे.

O, Curved-trunk, huge-bodied one, whose splendor is equal to millions of suns.

Meaning of Words

वक्रतुण्ड		Vakratuṇḍa
वाकड्या सोंडेचा वक्र म्हणजे ‘वाकलेला’ आणि तुंड म्हणजे ‘सोंड’ किंवा ‘मुख’. हे गणपतीला संबोधून आहे, ज्याला वाकड्या सोंडेचे रूप आहे.		Curved trunk Vakra means ‘curved’ or ‘bent’, and Tunda means ‘trunk’ or ‘mouth’. This refers to Lord Ganesha, who is depicted with a curved elephant trunk.
महाकाय		Mahākāya
विशाल शरीराचा महा म्हणजे ‘महान’ किंवा ‘विशाल’ आणि काय म्हणजे ‘शरीर’. हे गणपतीच्या मोठ्या, बलवान रूपाचे वर्णन करते.		Huge-bodied Maha means ‘great’ or ‘huge’, and Kaya means ‘body’. This describes Ganesha’s large, mighty form.
सूर्यकोटि		Sūryakoṭi
सूर्य म्हणजे ‘सूर्य’ आणि कोटि म्हणजे ‘एक कोटी’ किंवा ‘दहा दशलक्ष’, जे अनेकदा प्रचंड संख्या दर्शवण्यासाठी वापरले जाते. त्यामुळे कोट्यवधी सूर्यांसारखा तेजस्वी असा अर्थ आहे.		Millions of suns Surya means ‘sun’ and Koti means ‘a crore’ or ‘ten million’, often used to denote an immense number, like ‘millions’. So, it refers to the brightness of millions of suns.
समप्रभ		Samaprabha
समान तेजाचा सम म्हणजे ‘समान’ किंवा ‘सारखा’ आणि प्रभा म्हणजे ‘तेज’ किंवा ‘प्रकाश’. याचा अर्थ कोट्यवधी सूर्यांसारखी प्रचंड तेजस्वी प्रभा असलेला.		Of equal splendor Sama means ‘equal’ or ‘like’, and Prabha means ‘splendor’, ‘lustre’, or ‘radiance’. It signifies a brilliance comparable to millions of suns.

Sentence - 2

———

निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा ॥

———

Meaning

हे देवा, माझी सर्व कार्ये नेहमी निर्विघ्न कर.

O Lord, always make all my tasks free from obstacles.

Meaning of Words

निर्विघ्नं		Nirvighnam
निर्विघ्न निर् म्हणजे ‘शिवाय’ आणि विघ्न म्हणजे ‘अडथळा’. याचा अर्थ कोणत्याही अडथळ्यांशिवाय किंवा अडचणींशिवाय.		Without obstacles Nir means ‘without’ and Vighna means ‘obstacle’ or ‘hindrance’. This word means to be free from any impediments or difficulties.
कुरु		Kuru
हे एक आज्ञार्थी क्रियापद आहे, ज्याचा अर्थ ‘कर’ किंवा ‘बनव’ असा होतो, देवाला केलेली विनंती किंवा आज्ञा.		Make, do This is an imperative verb meaning ‘do’ or ‘make’, a request or command to the deity.
मे		Me
हे ‘मी’ चे चतुर्थी किंवा षष्ठीचे रूप आहे, ज्याचा अर्थ ‘मला’ किंवा ‘माझी’ असा होतो. या संदर्भात, ‘माझ्यासाठी’ किंवा ‘माझी’ असे सूचित होते.		My This is the dative or genitive case of ‘I’, meaning ‘to me’ or ‘my’. In this context, it implies ‘for me’ or ‘my’.
देव		Deva
देव म्हणजे ‘ईश्वर’ किंवा ‘स्वामी’, हे देवासाठी वापरले जाणारे संबोधन आहे, या संदर्भात गणपतीसाठी.		Lord, God Deva means ‘God’ or ‘Lord’, an address to the divine being, in this case, Lord Ganesha.
सर्वकार्येषु		Sarvakāryeṣu
सर्व कार्यांमध्ये सर्व म्हणजे ‘सगळे’ आणि कार्य म्हणजे ‘काम’ किंवा ‘कार्य’. ‘-एषु’ हा प्रत्यय ‘मध्ये’ किंवा ‘पैकी’ दर्शवतो, त्यामुळे याचा अर्थ ‘सर्व कामांमध्ये’ किंवा ‘सर्व प्रयत्नांमध्ये’ असा होतो.		In all my endeavors Sarva means ‘all’ and Karya means ‘work’ or ‘task’. The suffix ‘-eṣu’ denotes ‘in’ or ‘among’, so it means ‘in all works’ or ‘in all endeavors’.
सर्वदा		Sarvadā
या क्रियाविशेषणाचा अर्थ ‘नेहमी’ किंवा ‘सर्व वेळेस’ असा होतो, ज्यामुळे सतत केलेली विनंती दर्शविली जाते.		Always This adverb means ‘always’, ‘at all times’, indicating a continuous request.

---