Morning Prayer 2

The Shloka

———

समुद्रवसने देवि

पर्वतस्तनमण्डले ।

विष्णुपत्नि नमस्तुभ्यं

पादस्पर्शं क्षमस्व मे ॥

———

സമുദ്രവസനേ ദേവി പർവതസ്തനമണ്ഡലേ ।

വിഷ്ണുപത്നി നമസ്തുഭ്യം പാദസ്പർശം ക്ഷമസ്വ മേ ॥

———

Samudravasane Devi Parvatastanamandale ।

Viṣṇupatni Namastubhyam Pādasparśam Kṣamasva Me ॥

———

Meaning / Summary

ഈ ശ്ലോകം ഭൂമിദേവിയോട് ദിവസവും നിലത്ത് ചവിട്ടുന്നതിനു മുൻപ് നടത്തുന്ന പ്രാർത്ഥനയാണ്. ഇത് പ്രകൃതിയോടുള്ള അഗാധമായ ബഹുമാനത്തെയും ഭൂമിയെ ഒരു ജീവനുള്ള ദേവതയായി കാണുന്നതിനെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഭൂമിയിൽ കാൽ ചവിട്ടുന്നതിന് മാപ്പ് ചോദിക്കുന്നതിലൂടെ, ഭൂമി നൽകുന്ന പോഷണത്തിനും പിന്തുണയ്ക്കും ഭക്തർ നന്ദി പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് നമ്മുടെ ഗ്രഹത്തോടുള്ള വിനയവും ആദരവും വളർത്തുകയും, ഭൂമി വെറുമൊരു വിഭവമല്ലെന്നും നമ്മുടെ ശ്രദ്ധയും ബഹുമാനവും അർഹിക്കുന്ന ഒരു വിശുദ്ധ സ്ഥാപനമാണെന്നും ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു.

സമുദ്രങ്ങളെ വസ്ത്രമാക്കിയവളേ, പർവതങ്ങളെ സ്തനങ്ങളായിട്ടുള്ള ദേവീ, വിഷ്ണുവിൻ്റെ പത്നിയായ ദേവീ, അങ്ങേയ്ക്ക് നമസ്കാരം; എന്റെ കാൽസ്പർശനത്തിന് എന്നോട് പൊറുക്കേണമേ.

ദിവസവും രാവിലെ നിലത്ത് ചവിട്ടുമ്പോൾ ഭൂമിദേവിയോട് (അമ്മഭൂമിയോട്) അർപ്പിക്കുന്ന പ്രാർത്ഥനയാണിത്. സമുദ്രങ്ങളെ വസ്ത്രമാക്കിയവളും പർവതങ്ങളെ സ്തനങ്ങളാക്കിയവളുമായി ഭൂമിദേവിയെ വർണ്ണിക്കുന്നു. വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ പത്നിയായ ദേവിയോട് കാൽസ്പർശനത്തിന് ക്ഷമ ചോദിക്കുകയും, അവളുടെ വിശുദ്ധിയെ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു ഭക്തന്റെ പ്രാർത്ഥനയാണിത്.

This shloka is a daily prayer offered to Mother Earth (Bhoomi Devi) before stepping on the ground. It embodies a deep respect for nature and acknowledges Earth as a living deity. By seeking forgiveness for the act of walking upon her, devotees express gratitude for the sustenance and support the Earth provides. It inculcates a sense of humility and reverence for our planet, reminding us that the Earth is a sacred entity deserving of our care and respect, not merely a resource to be exploited.

O Goddess, whose garments are the oceans, whose divine breasts are the mountains, O Consort of Vishnu, salutations to you; please forgive me for touching you with my feet.

This prayer is offered to Mother Earth (Bhoomi Devi) as one begins their day by stepping on the ground. It describes her as having oceans as garments and mountains as breasts, identifying her as the consort of Lord Vishnu. The devotee bows to her and seeks forgiveness for inadvertently touching her with their feet, acknowledging her sacredness and expressing gratitude.

Sentence - 1

———

समुद्रवसने देवि पर्वतस्तनमण्डले

———

Meaning

സമുദ്രങ്ങളെ വസ്ത്രമാക്കിയവളേ, പർവതങ്ങളെ സ്തനങ്ങളായിട്ടുള്ള ദേവീ,

O Goddess, who has the oceans as her garments, and mountains as her divine breasts.

Meaning of Words

समुद्रवसने		സമുദ്രവസനേ		Samudravasane
സമുദ്രങ്ങളെ വസ്ത്രമാക്കിയവളേ സമുദ്രങ്ങളെ വസ്ത്രമായി ധരിക്കുന്നവളേ എന്ന് ഭൂമിദേവിയെ വർണ്ണിക്കുന്നു. കരകളെ ചുറ്റിപ്പറ്റി കിടക്കുന്ന സമുദ്രങ്ങൾ ദേവിയുടെ വസ്ത്രമായി സങ്കൽപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.			O one whose garment is the ocean This refers to Mother Earth (Bhoomi Devi) being personified, with the vast oceans surrounding the landmasses being metaphorically described as her clothes or garments.
देवि		ദേവി		Devi
ദേവിയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന പദം. ഇവിടെ ഭൂമിദേവിയെയാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.			O Goddess An address to a female deity, here specifically referring to Bhoomi Devi, the Earth Goddess.
पर्वतस्तनमण्डले		പർവതസ്തനമണ്ഡലേ		Parvatastanamandale
പർവതങ്ങളെ സ്തനങ്ങളായിട്ടുള്ളവളേ ഭൂമിദേവിയെ സ്ത്രീയോട് ഉപമിച്ച്, ഉയർന്നുനിൽക്കുന്ന പർവതങ്ങളെ ദേവിയുടെ മാറോടോ സ്തനങ്ങളോടോ സങ്കൽപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇത് ഭൂമിയുടെ ഫലഭൂയിഷ്ഠതയെയും പോഷണശേഷിയെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.			O one who has mountains as her breasts Continuing the personification of Earth, the majestic mountains are depicted as her chest or breasts, symbolizing her nurturing and sustaining power.

Sentence - 2

———

विष्णुपत्नि नमस्तुभ्यं पादस्पर्शं क्षमस्व मे ॥

———

Meaning

വിഷ്ണുവിന്റെ പത്നിയായ ദേവീ, അങ്ങേയ്ക്ക് നമസ്കാരം; എന്റെ കാൽസ്പർശനത്തിന് എന്നോട് പൊറുക്കേണമേ.

Consort of Vishnu, salutations to you; please forgive me for touching you with my feet.

Meaning of Words

विष्णुपत्नि		വിഷ്ണുപത്നി		Viṣṇupatni
വിഷ്ണുവിൻ്റെ പത്നി ഭൂമിദേവിയെ മഹാവിഷ്ണുവിൻ്റെ ധർമ്മപത്നിയായി സങ്കൽപ്പിക്കുന്നു. ഇത് ദേവിയുടെ ദിവ്യത്വത്തെയും പ്രാധാന്യത്തെയും എടുത്തു കാണിക്കുന്നു.			Consort of Vishnu Bhoomi Devi (Mother Earth) is revered as the divine consort of Lord Vishnu, the preserver of the universe in Hindu mythology. This reinforces her sacred and revered status.
नमस्तुभ्यं		നമസ്തുഭ്യം		Namastubhyam
നിനക്ക് നമസ്കാരം ഭൂമിദേവിയോടുള്ള ആദരവ് പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതിന് ഉപയോഗിക്കുന്ന പദം. ‘നമ:’ എന്നാൽ നമസ്കാരം എന്നും ‘തുഭ്യം’ എന്നാൽ നിനക്ക് എന്നും അർത്ഥം.			Salutations to you A respectful greeting and expression of reverence. ‘Namah’ means salutations, and ‘tubhyam’ means to you.
पादस्पर्शं		പാദസ്പർശം		Pādasparśam
കാൽസ്പർശം പാദം കൊണ്ടുള്ള സ്പർശം. ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തിൽ, വിശുദ്ധമായ ഒന്നിനെ കാൽ കൊണ്ട് സ്പർശിക്കുന്നത് അനാദരവായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. അതിനാൽ, ഭൂമിയെ സ്പർശിക്കുന്നതിന് മാപ്പ് ചോദിക്കുന്നു.			Touch of the feet In Indian culture, touching something sacred or revered with feet is considered disrespectful. Hence, one seeks forgiveness for inadvertently stepping on the Earth.
क्षमस्व		ക്ഷമസ്വ		Kṣamasva
പൊറുക്കേണമേ ക്ഷമിക്കണം അല്ലെങ്കിൽ പൊറുക്കണം എന്ന് അപേക്ഷിക്കുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ക്രിയാപദം.			Forgive An imperative verb requesting forgiveness or pardon for an action.
मे		മേ		Me
എൻ്റെ / എനിക്ക് ഈ പ്രാർത്ഥന വ്യക്തിപരമായതാണ്, സ്വന്തം പ്രവൃത്തികൾക്ക് ക്ഷമ ചോദിക്കുന്നു എന്ന് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.			My / To me Indicates that the request for forgiveness is personal, for one’s own actions.

---