Morning Prayer 1

The Shloka

———

कराग्रे वसते लक्ष्मीः

करमध्‍ये सरस्वती ।

करमूले तु गोविन्दः

प्रभाते करदर्शनम् ॥

———

കരാഗ്രേ വസതേ ലക്ഷ്മീഃ കരമധ്യേ സരസ്വതീ.

കരമൂലേ തു ഗോവിന്ദഃ പ്രഭാതേ കരദർശനമ്.

———

Karāgre vasate Lakṣmīḥ karamadhye Sarasvatī.

Karamūle tu Govindaḥ prabhāte karadarśanam.

———

Meaning / Summary

ഉറക്കമുണർന്നയുടൻ ജപിക്കുന്ന ശക്തമായ പ്രഭാത പ്രാർത്ഥനയാണിത്. സമ്പത്ത് (ലക്ഷ്മി), അറിവ് (സരസ്വതി), ദിവ്യമായ പരിപാലനം/സംരക്ഷണം (ഗോവിന്ദൻ) എന്നിവയുടെ അനുഗ്രഹങ്ങൾ നമ്മുടെ സ്വന്തം പ്രയത്നങ്ങളിലും പ്രവൃത്തികളിലും അന്തർലീനമാണെന്ന് ഈ ശ്ലോകം നമ്മെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. ദിവസത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഈ ദേവതകളെ സ്മരിക്കുന്നതിലൂടെയും അവരെ നമ്മുടെ കൈകളിൽ ദർശിക്കുന്നതിലൂടെയും, നമ്മുടെ കർമ്മങ്ങളിലൂടെ (പ്രവൃത്തികളിലൂടെ) സൃഷ്ടിക്കാനും പഠിക്കാനും ജീവിതം നിലനിർത്താനുമുള്ള നമ്മുടെ കഴിവിനെ നാം അംഗീകരിക്കുന്നു. ഇത് കൃതജ്ഞതയും നല്ല ചിന്തയും നൽകുന്നു, കൂടാതെ അന്നത്തെ ജോലികൾ നല്ല മനസ്സോടെ ചെയ്യാനും നമ്മുടെ കൈകൾ നല്ലതും നീതിയുക്തവുമായ കാര്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കാനും നമ്മെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.

കൈയുടെ അഗ്രഭാഗത്ത് ലക്ഷ്മി ദേവി വസിക്കുന്നു, കൈയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് സരസ്വതി ദേവി വസിക്കുന്നു, കൈയുടെ മൂലത്തിൽ (അടിഭാഗത്ത്) ഗോവിന്ദൻ (വിഷ്ണുഭഗവാൻ) വസിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് പ്രഭാതത്തിൽ കൈവെള്ള നോക്കണം.

ഈ ശ്ലോകം ഒരു പ്രഭാത പ്രാർത്ഥനയാണ്. കൈയുടെ വിരൽത്തുമ്പിൽ ലക്ഷ്മി ദേവിയും, കൈപ്പത്തിയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് സരസ്വതി ദേവിയും, കൈയുടെ അടിഭാഗത്ത് ഗോവിന്ദനും വസിക്കുന്നു എന്ന് ഇത് പറയുന്നു. അതിനാൽ, രാവിലെ ഉണരുമ്പോൾ ആദ്യം കൈവെള്ളയിലേക്ക് നോക്കാൻ ഇത് നമ്മെ ഉപദേശിക്കുന്നു.

ഹിന്ദുക്കൾ രാവിലെ ഉറക്കമുണർന്നയുടൻ, കട്ടിലിൽ നിന്ന് എഴുന്നേൽക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ജപിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാനപ്പെട്ട വൈദിക പ്രാർത്ഥനയാണ് ഈ ശ്ലോകം. ദിവസത്തിന് ശ്രദ്ധാപൂർവ്വവും ആത്മീയവുമായ ഒരു തുടക്കം നൽകാൻ ഇത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. കൈയെ നമ്മുടെ നിലനിൽപ്പിന്റെയും പ്രവൃത്തികളുടെയും ഒരു സൂക്ഷ്മരൂപമായി കാണുന്നു. വിരൽത്തുമ്പിൽ ലക്ഷ്മിയെ പ്രതിഷ്ഠിക്കുന്നത്, നമ്മുടെ കൈകൾ ചെയ്യുന്ന കഠിനാധ്വാനത്തിലൂടെയാണ് സമ്പത്തും ഐശ്വര്യവും നേടുന്നതെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. കൈപ്പത്തിയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് സരസ്വതിയെ കാണുന്നത്, അറിവും ജ്ഞാനവും കലാപരമായ പ്രകടനങ്ങളും നമ്മുടെ അസ്തിത്വത്തിന് കേന്ദ്രമാണെന്നും നമ്മുടെ പ്രവൃത്തികളിലൂടെ അത് പ്രകടമാകുന്നു എന്നും അർത്ഥമാക്കുന്നു. കൈയുടെ മൂലത്തിൽ അഥവാ കൈത്തണ്ടയിൽ ഗോവിന്ദനെ (വിഷ്ണുഭഗവാൻ) ദർശിക്കുന്നത്, നമ്മുടെ എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങൾക്കും ദൈവം നൽകുന്ന അടിസ്ഥാനപരമായ പിന്തുണയും സംരക്ഷണവും പരിപാലനവും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സ്വന്തം കൈവെള്ളയിലേക്ക് നോക്കി ഈ മന്ത്രം ജപിക്കുന്നതിലൂടെ, ഒരു വ്യക്തിക്ക് തന്നിൽത്തന്നെയുള്ള ദൈവിക സാന്നിധ്യത്തെയും തന്റെ ദൈനംദിന ജോലിയുടെ പവിത്രതയെയും കുറിച്ച് ഓർമ്മ വരുന്നു. ഇത് ഉത്തരവാദിത്തബോധവും കൃതജ്ഞതയും വളർത്തുന്നു, കൂടാതെ ദിവസം മുഴുവൻ തങ്ങളുടെ കൈകളെ (അതിലൂടെ തങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തികളെ) ഉന്നതവും നീതിയുക്തവുമായ കാര്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കാൻ അവരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. ഈ ലളിതമായ ആചാരം, ലൗകികമായ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ് ഒരാളുടെ മനസ്സിനെ ഉയർന്ന ബോധവുമായും നല്ല ചിന്തകളുമായും ബന്ധപ്പെടുത്താൻ സഹായിക്കുന്നു.

This shloka is a powerful morning prayer recited immediately upon waking up. Its significance lies in reminding us that the blessings of wealth (Lakshmi), knowledge (Saraswati), and divine sustenance/protection (Govinda) are inherent within our own efforts and actions. By invoking these deities at the start of the day and recognizing them in our hands, we acknowledge our capacity to create, learn, and sustain life through our karma (actions). It fosters a sense of gratitude, positivity, and a mindful approach to the day’s tasks, encouraging us to use our hands for good and righteous purposes.

At the tip of your hand resides Lakshmi, in the middle of your hand resides Saraswati, and at the base of your hand resides Govinda (Lord Vishnu). Therefore, one should look at one’s palms in the morning.

This shloka is a morning prayer. It states that Goddess Lakshmi resides at the fingertips, Goddess Saraswati in the middle of the palm, and Lord Govinda at the base of the palm. Hence, it instructs us to look at our hands first thing in the morning as a spiritual practice.

This shloka is a popular Vedic prayer recited by Hindus first thing in the morning, immediately after waking up and before getting out of bed. It encourages a mindful and spiritual start to the day. The hand is viewed as a microcosm of our entire existence and actions. The placement of Lakshmi at the fingertips symbolizes that wealth and prosperity are achieved through the diligent work performed by our hands. Saraswati in the middle of the palm signifies that knowledge, wisdom, and artistic expression are central to our being and manifest through our actions. Govinda (Lord Vishnu) at the base of the palm or wrist represents the fundamental support, protection, and sustenance provided by the divine for all our endeavors. By beholding one’s own palms and reciting this mantra, an individual is reminded of the divine presence within themselves and the sacredness of their daily work. It instills a sense of responsibility and gratitude, encouraging them to use their hands (and by extension, their actions) for noble and righteous purposes throughout the day. This simple ritual helps to align one’s mind with higher consciousness and a positive outlook before engaging with the worldly activities.

Sentence - 1

———

कराग्रे वसते लक्ष्मीः

———

Meaning

കൈയുടെ അഗ്രഭാഗത്ത് ലക്ഷ്മി ദേവി വസിക്കുന്നു.

At the tip of the hand resides Goddess Lakshmi.

Meaning of Words

कराग्रे		കരാഗ്രേ		karāgre
കൈയുടെ അഗ്രഭാഗത്ത് ഈ വാക്ക് ‘കര’ (കൈ) എന്നും ‘അഗ്രേ’ (അഗ്രഭാഗത്ത്, മുന്നിൽ) എന്നും ചേർന്നതാണ്. ഇത് വിരൽത്തുമ്പിനെയോ കൈയുടെ ഏറ്റവും മുകളിലുള്ള ഭാഗത്തെയോ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. പ്രതീകാത്മകമായി, സമ്പാദ്യത്തിനും ഐശ്വര്യത്തിനുമുള്ള സാധ്യതകളെ ഇത് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു, കാരണം നമ്മുടെ കൈകൾ പ്രവൃത്തിക്കും സൃഷ്ടിക്കും വേണ്ടിയുള്ള ഉപകരണങ്ങളാണ്.			At the tip of the hand This word is a compound of ‘kara’ (hand) and ‘agre’ (at the tip or front part). It refers to the fingertips or the uppermost part of the hand. Symbolically, it represents the potential for earning and prosperity, as our hands are instruments for work and creation.
वसते		വസതേ		vasate
വസിക്കുന്നു ‘വസിക്കുക’, ‘കുടികൊള്ളുക’ എന്നെല്ലാമാണ് ഈ ക്രിയയുടെ അർത്ഥം. ഒരു പ്രത്യേക സ്ഥലത്ത് ഒരു വ്യക്തിയുടെയോ വസ്തുവിന്റെയോ സാന്നിധ്യം ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഇവിടെ, ലക്ഷ്മി ദേവിയുടെ സാന്നിധ്യത്തെയാണ് ഇത് അർത്ഥമാക്കുന്നത്.			resides A verb meaning ‘to dwell’, ‘to reside’, or ‘to live’. It signifies the presence or inhabitation of someone or something in a particular place. Here, it indicates Goddess Lakshmi’s presence.
लक्ष्मीः		ലക്ഷ്മീഃ		Lakṣmīḥ
സമ്പത്ത്, ഭാഗ്യം, അധികാരം, സൗന്ദര്യം, ഫലഭൂയിഷ്ഠത, സമൃദ്ധി എന്നിവയുടെ ഹിന്ദുമതത്തിലെ ദേവതയാണ് ലക്ഷ്മി. വിഷ്ണുഭഗവാന്റെ പത്നിയായ ലക്ഷ്മി ദേവിയെ ഭൗതികവും ആത്മീയവുമായ ഐശ്വര്യങ്ങൾക്കായി ആരാധിക്കുന്നു. വിരൽത്തുമ്പിൽ ലക്ഷ്മിയുടെ സാന്നിധ്യം പ്രയത്നത്തിലൂടെയും കഠിനാധ്വാനത്തിലൂടെയുമാണ് സമ്പത്തും ഐശ്വര്യവും നേടുന്നത് എന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.			Goddess Lakshmi Lakshmi is the Hindu goddess of wealth, fortune, power, beauty, fertility, and prosperity. She is the consort of Lord Vishnu and is worshipped for material and spiritual abundance. Her presence at the fingertips symbolizes that wealth and prosperity are attained through effort and hard work.

Sentence - 2

———

करमध्‍ये सरस्वती

———

Meaning

കൈയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് സരസ്വതി ദേവി വസിക്കുന്നു.

In the middle of the hand resides Goddess Saraswati.

Meaning of Words

करमध्‍ये		കരമധ്യേ		karamadhye
കൈയുടെ മധ്യഭാഗത്ത് ഈ വാക്ക് ‘കര’ (കൈ) എന്നും ‘മധ്യേ’ (മധ്യത്തിൽ, നടുവിൽ) എന്നും ചേർന്നതാണ്. ഇത് കൈപ്പത്തിയുടെ മധ്യഭാഗത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. നമ്മുടെ അറിവും കലാപരമായ കഴിവുകളും സഹജമാണെന്നും നമ്മുടെ പ്രവൃത്തികളിലൂടെ പ്രകടമാകുന്നു എന്നും ഇത് അർത്ഥമാക്കുന്നു.			In the middle of the hand This word is a compound of ‘kara’ (hand) and ‘madhye’ (in the middle or center). It refers to the central part of the palm. It signifies that our knowledge and artistic abilities are inherent and manifest through our actions.
सरस्वती		സരസ്വതീ		Sarasvatī
അറിവ്, സംഗീതം, കല, സംസാരം, ജ്ഞാനം, വിദ്യ എന്നിവയുടെ ഹിന്ദുമതത്തിലെ ദേവതയാണ് സരസ്വതി. ബ്രഹ്മാവിൻ്റെ പത്നിയാണ് സരസ്വതി ദേവി. കൈപ്പത്തിയുടെ നടുവിൽ സരസ്വതിയുടെ സാന്നിധ്യം, അറിവും സർഗ്ഗാത്മകതയും മനുഷ്യന്റെ നിലനിൽപ്പിനും പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും കേന്ദ്രമാണെന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നു.			Goddess Saraswati Saraswati is the Hindu goddess of knowledge, music, art, speech, wisdom, and learning. She is the consort of Lord Brahma. Her presence in the middle of the palm emphasizes that knowledge and creativity are central to human existence and action.

Sentence - 3

———

करमूले तु गोविन्दः

———

Meaning

കൈയുടെ മൂലത്തിൽ (അടിഭാഗത്ത്) ഗോവിന്ദൻ (വിഷ്ണുഭഗവാൻ) വസിക്കുന്നു.

And at the base of the hand resides Lord Govinda (Vishnu).

Meaning of Words

करमूले		കരമൂലേ		karamūle
കൈയുടെ മൂലത്തിൽ ഈ വാക്ക് ‘കര’ (കൈ) എന്നും ‘മൂലേ’ (മൂലത്തിൽ, അടിഭാഗത്ത്) എന്നും ചേർന്നതാണ്. ഇത് കൈത്തണ്ടയുടെ ഭാഗത്തെയോ അല്ലെങ്കിൽ കൈപ്പത്തിയുടെ താഴത്തെ ഭാഗത്തെയോ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, കൈ ശരീരവുമായി ചേരുന്ന ഭാഗം. നമ്മുടെ എല്ലാ പ്രവൃത്തികൾക്കും അടിസ്ഥാനവും താങ്ങും ഇത് പ്രതീകവൽക്കരിക്കുന്നു.			At the base of the hand This word is a compound of ‘kara’ (hand) and ‘mūle’ (at the root or base). It refers to the wrist area or the lower part of the palm, near where the hand connects to the arm. This symbolizes the foundation and support for all our actions.
तु		തു		tu
ആകുന്നു, തീർച്ചയായും			and, indeed
गोविन्दः		ഗോവിന്ദഃ		Govindaḥ
ഗോവിന്ദൻ (വിഷ്ണുഭഗവാൻ) വിഷ്ണുഭഗവാന്റെയോ ശ്രീകൃഷ്ണന്റെയോ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു നാമമാണ് ഗോവിന്ദൻ. ‘ഗോക്കളെ സംരക്ഷിക്കുന്നവൻ’ അല്ലെങ്കിൽ ‘ഗോക്കളെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവൻ’, അല്ലെങ്കിൽ ‘വേദങ്ങളിലൂടെ അറിയപ്പെടുന്നവൻ’ എന്നെല്ലാമാണ് ഗോവിന്ദൻ എന്ന വാക്കിനർത്ഥം. കൈയുടെ മൂലത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാന്നിധ്യം ദൈവികമായ നിലനിൽപ്പ്, സംരക്ഷണം, നമ്മുടെ ജീവിതത്തിലെ എല്ലാ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കുമുള്ള അന്തിമ പിന്തുണ എന്നിവയെ പ്രതീകവൽക്കരിക്കുന്നു.			Lord Govinda (Vishnu) A prominent name for Lord Vishnu or Lord Krishna. The name Govinda means ‘protector of cows’ or ‘one who pleases the cows’, or ‘one who is known through the Vedas’. His presence at the base of the hand symbolizes divine sustenance, protection, and the ultimate support for all our life’s activities.

Sentence - 4

———

प्रभाते करदर्शनम् ॥

———

Meaning

അതുകൊണ്ട് പ്രഭാതത്തിൽ കൈവെള്ള നോക്കണം.

Therefore, one should look at one’s palms in the morning.

Meaning of Words

प्रभाते		പ്രഭാതേ		prabhāte
പ്രഭാതത്തിൽ ദിവസത്തിന്റെ ആദ്യഭാഗത്തെ, പ്രത്യേകിച്ച് സൂര്യോദയ സമയത്തെയോ പ്രഭാതത്തെയോ ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ആത്മീയ കാര്യങ്ങൾക്കും ശുഭകരമായ ആരംഭങ്ങൾക്കും ഇത് ഒരു നല്ല സമയമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.			In the morning Refers to the early part of the day, specifically at dawn or sunrise. This is considered an auspicious time for spiritual practices and positive beginnings.
करदर्शनम्		കരദർശനമ്		karadarśanam
കൈവെള്ള നോക്കുന്നത് ഈ വാക്ക് ‘കര’ (കൈ) എന്നും ‘ദർശനമ്’ (കാണൽ, ദർശനം, ശുഭകരമായ കാഴ്ച) എന്നും ചേർന്നതാണ്. രാവിലെ ഉണർന്നെഴുന്നേറ്റ് സ്വന്തം കൈവെള്ളയിലേക്ക് നോക്കുന്ന ആചാരപരമായ പ്രവൃത്തിയെ ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ദൈവിക സാന്നിധ്യത്തെയും നമ്മുടെ കൈകളിലൂടെ നല്ല കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാനുള്ള കഴിവിനെയും ഇത് ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു.			seeing the palm This word is a compound of ‘kara’ (hand) and ‘darśanam’ (seeing, vision, auspicious sight). It refers to the act of looking at one’s own hands or palms, usually as a respectful and meditative practice upon waking up. It serves as a reminder of the divine presence and the potential for good deeds through our hands.

---