Who is Noble?¶

The Shloka¶

———

अयं निजः परो वेति

गणना लघुचेतसाम् ।

उदारचरितानां तु

वसुधैव कुटुम्बकम् ॥

———

ಅಯಂ ನಿಜಃ ಪರೋ ವೇತಿ ಗಣನಾ ಲಘುಚೇತಸಾಮ್ ।

ಉದಾರಚರಿತಾನಾಂ ತು ವಸುಧೈವ ಕುಟುಂಬಕಮ್ ॥

———

Ayaṁ nijaḥ paro veti gaṇanā laghucetasām ।

Udāracaritānāṁ tu vasudhaiva kuṭumbakam ॥

———

Meaning / Summary¶

ಈ ಶ್ಲೋಕವು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕತೆ, ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಏಕತೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಜನರನ್ನು ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಭೇದಭಾವಗಳನ್ನು ಮೀರಿ, ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕುಟುಂಬದ ಭಾಗವೆಂದು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ, ಸಾಮರಸ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅನೇಕ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವವಾಗಿದೆ.

“ಇದು ನನ್ನದು, ಅದು ಪರರದು” ಎಂಬ ಗಣನೆಯು ಅಲ್ಪಬುದ್ಧಿಯವರದ್ದು. ಉದಾರ ಮನಸ್ಸಿನವರಿಗೆ ಇಡೀ ಭೂಮಿಯೇ ಒಂದು ಕುಟುಂಬ.

ಈ ಶ್ಲೋಕವು ವಿಶಾಲ ಮನೋಭಾವ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ಭ್ರಾತೃತ್ವದ ಗುಣವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. “ನನ್ನದು” ಮತ್ತು “ನಿನ್ನದು” ಎಂದು ಭೇದಭಾವ ಮಾಡುವ ಅಲ್ಪಮತಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು, ಇಡೀ ಜಗತ್ತನ್ನೇ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬವೆಂದು ಭಾವಿಸುವ ಉದಾತ್ತ ಮನಸ್ಸಿನವರೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಿತೋಪದೇಶ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಥೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹದಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಈ ಆಳವಾದ ಶ್ಲೋಕವು ಮಾನವ ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕದ ಸಾರವನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. “ಇದು ನನ್ನದು ಮತ್ತು ಅದು ನಿನ್ನದು” ಎಂದು ಭೇದಭಾವ ಮಾಡುವುದು - ಅದು ಆಸ್ತಿ, ಸಂಬಂಧಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿರಲಿ - ಸೀಮಿತ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಕುಚಿತ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ (ಲಘುಚೇತಸಾಮ್). ಅಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಬಂಧಿತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದು ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ತೀವ್ರ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಉದಾತ್ತ ಸ್ವಭಾವ ಮತ್ತು ವಿಶಾಲ ಹೃದಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು (ಉದಾರಚರಿತಾನಾಂ) ಈ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮೀರಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರಿಗೆ, ಇಡೀ ಭೂಮಿಯು (ವಸುಧಾ) ಕೇವಲ ವಾಸಸ್ಥಳವಲ್ಲ, ಆದರೆ ಪ್ರೀತಿಯ ಕುಟುಂಬ (ಕುಟುಂಬಕಂ) ಆಗಿದೆ. ಈ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಭ್ರಾತೃತ್ವ, ಸಹಾನುಭೂತಿ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಕೃತಕ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನೋಡಲು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕುಟುಂಬದ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿತ ಸದಸ್ಯರಂತೆ ನೋಡುವ ಜಾಗತಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾನವೀಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಔದಾರ್ಯ, ಕರುಣೆ ಮತ್ತು ಮಾನವಕುಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

This verse promotes universalism, inclusiveness, and the idea of global unity. It encourages people to overcome petty distinctions and embrace all beings as part of a larger family, fostering harmony and peace. It’s a core philosophy in many ancient Indian texts.

“This is mine, and that is another’s” – such calculations are for the narrow-minded. For those of a noble character, the entire world is one family.

This shloka emphasizes the virtue of broad-mindedness and universal brotherhood. It contrasts the mindset of narrow-minded individuals who distinguish between “mine” and “yours” with that of magnanimous people who see the entire world as their family.

This profound verse from the Hitopadesha, a collection of Sanskrit fables, beautifully encapsulates the essence of human compassion and interconnectedness. It posits that the act of distinguishing between “mine” and “yours” – be it possessions, relationships, or territories – is characteristic of those with limited understanding and a narrow perspective (laghu-cetasām). Such individuals are bound by ego and attachment, leading to division and conflict. In stark contrast, individuals endowed with a noble character and expansive hearts (udāra-caritānām) transcend these boundaries. For them, the entire earth (vasudhā) is not merely a place of residence but a beloved family (kuṭumbakam). This philosophy advocates for universal brotherhood, empathy, and selfless service, urging humanity to look beyond artificial barriers and embrace a global perspective where all living beings are seen as interconnected members of one large family. It highlights the importance of cultivating generosity, compassion, and an all-encompassing love for humanity and nature.

Sentence - 1¶

———

अयं निजः परो वेति गणना लघुचेतसाम् ।

———

Meaning¶

“ಇದು ನನ್ನದು, ಅದು ಪರರದು” ಎಂಬ ಗಣನೆಯು ಅಲ್ಪಬುದ್ಧಿಯವರದ್ದು.

“This is mine, that is another’s” – such a calculation is for narrow-minded people.

Meaning of Words¶

अयं	ಅಯಂ		Ayam
ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಅಥವಾ ಪ್ರಸ್ತುತ ಇರುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ; ‘ಇದು’.		This Refers to something immediate or present; ‘this one’.
निजः	ನಿಜಃ		nijaḥ
ಸ್ವಂತದ / ನನ್ನದು ತನಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಖಾಸಗಿ; ‘ನನ್ನದೇ ಆದ’.		own / mine Belonging to oneself, personal, private; ‘my own’.
परो	ಪರೋ		paro
ಪರರದು / ಅನ್ಯರದು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಅನ್ಯ, ದೂರದ; ‘ಪರರದು’.		another’s / stranger Belonging to someone else, foreign, distant; ‘of another’.
वेति	ವೇತಿ		veti
ಅಥವಾ ಹೀಗೆ ‘ವಾ’ (ಅಥವಾ) ಮತ್ತು ‘ಇತಿ’ (ಹೀಗೆ/ಹಾಗೆ) ಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ, “ಇದು ಅಥವಾ ಅದು” ಅಥವಾ “ಹೀಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದು” ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.		or thus A combination of ‘vā’ (or) and ‘iti’ (thus/so), implying “whether this or that” or “so thinking”.
गणना	ಗಣನಾ		gaṇanā
ಗಣನೆ / ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಎಣಿಸುವ, ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುವ, ಪರಿಗಣಿಸುವ ಅಥವಾ ಭೇದ ಮಾಡುವ ಕ್ರಿಯೆ.		calculation / consideration The act of counting, reckoning, considering, or distinguishing.
लघुचेतसाम्	ಲಘುಚೇತಸಾಮ್		laghucetasām
ಅಲ್ಪಬುದ್ಧಿಯವರ / ಸಂಕುಚಿತ ಮನಸ್ಸಿನವರ ‘ಲಘು’ (ಚಿಕ್ಕ, ಅಲ್ಪ) ಮತ್ತು ‘ಚೇತಸ್’ (ಮನಸ್ಸು, ಹೃದಯ) ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದಿದ್ದು, ಸೀಮಿತ ಅಥವಾ ಅಲ್ಪ ಸ್ವಭಾವದವರನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.		of narrow-minded people / small-minded From ‘laghu’ (small, petty) and ‘cetas’ (mind, heart), referring to those with a limited or mean disposition.

Sentence - 2¶

———

उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम् ॥

———

Meaning¶

ಆದರೆ ಉದಾರ ಮನಸ್ಸಿನವರಿಗೆ, ಇಡೀ ಭೂಮಿಯೇ ಒಂದು ಕುಟುಂಬ.

But for those of noble character, the entire world is one family.

Meaning of Words¶

उदारचरितानां	ಉದಾರಚರಿತಾನಾಂ		udāracaritānām
ಉದಾತ್ತ ಗುಣವುಳ್ಳವರ / ದೊಡ್ಡ ಮನಸ್ಸಿನವರ ‘ಉದಾರ’ (ಉದಾತ್ತ, ದೊಡ್ಡ) ಮತ್ತು ‘ಚರಿತ’ (ಸ್ವಭಾವ, ನಡತೆ) ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದಿದ್ದು, ಉದಾತ್ತ ಅಥವಾ ದಯೆಯ ಸ್ವಭಾವದವರನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.		of noble character / magnanimous persons From ‘udāra’ (generous, noble) and ‘carita’ (character, conduct), referring to those with an exalted or benevolent nature.
तु	ತು		tu
ಆದರೆ / ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ		but / indeed
वसुधैव	ವಸುಧೈವ		vasudhaiva
ಭೂಮಿಯೇ / ಇಡೀ ಭೂಮಿಯೇ ‘ವಸುಧಾ’ (ಭೂಮಿ, ಲೋಕ) ಮತ್ತು ‘ಏವ’ (ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ, ಮಾತ್ರ) ಪದಗಳ ಸಂಯೋಜನೆ, ಇಡೀ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.		the earth indeed / only the earth A combination of ‘vasudhā’ (the earth, world) and ‘eva’ (indeed, only), emphasizing that the entire world is considered.
कुटुम्बकम्	ಕುಟುಂಬಕಮ್		kuṭumbakam
ಚಿಕ್ಕ ಕುಟುಂಬ ಘಟಕ, ಅಥವಾ ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ, ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧಗಳಿಂದ ಬಂಧಿತವಾದ ಸಾಮೂಹಿಕ ಗುಂಪು.		A small family unit, or by extension, a collective group bound by close ties.