Ganesha

The Shloka

———

वक्रतुण्ड महाकाय

सूर्यकोटि समप्रभ ।

निर्विघ्नं कुरु मे देव

सर्वकार्येषु सर्वदा ॥

———

ವಕ್ರತುಂಡ ಮಹಾಕಾಯ ಸೂರ್ಯಕೋಟಿ ಸಮಪ್ರಭ ।

ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಕುರು ಮೇ ದೇವ ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ಸರ್ವದಾ ॥

———

Vakratuṇḍa Mahākāya Sūryakoṭi Samaprabha ।

Nirvighnaṁ kuru me deva sarvakāryeṣu sarvadā ॥

———

Meaning / Summary

ಈ ಶ್ಲೋಕವು ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಗಣೇಶ ಮಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ಉದ್ಯಮ, ಸಮಾರಂಭ ಅಥವಾ ದೈನಂದಿನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಠಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಘ್ನಹರ್ತ (ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವವನು) ಆದ ಗಣೇಶನನ್ನು ಆವಾಹಿಸಿ, ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳು ಸುಗಮವಾಗಿ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನೆರವೇರಲು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಅವನ ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿ (ಕೋಟಿ ಸೂರ್ಯರಂತೆ) ಮತ್ತು ಅವನ ವಿಶಿಷ್ಟ ರೂಪವನ್ನು (ವಕ್ರ ಸೊಂಡಿಲು ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ದೇಹ) ದೈವಿಕ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಜಪಿಸುವುದರಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಶುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕಾಗ್ರತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಕಾರಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ವಕ್ರವಾದ ಸೊಂಡಿಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ, ವಿಶಾಲ ಶರೀರದ, ಕೋಟಿ ಸೂರ್ಯರ ತೇಜಸ್ಸಿಗೆ ಸಮಾನನಾದ ಓ ದೇವನೇ, ನನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸದಾ ನಿರ್ವಿಘ್ನವಾಗಿ ನೆರವೇರುವಂತೆ ಮಾಡು.

ಈ ಶ್ಲೋಕವು ವಿಘ್ನನಿವಾರಕನಾದ ಗಣೇಶನಿಗೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಗಣೇಶನ ಭವ್ಯ ರೂಪ ಮತ್ತು ಕೋಟಿ ಸೂರ್ಯರ ತೇಜಸ್ಸಿಗೆ ಸಮನಾದ ಅವನ ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳು ಅಡೆತಡೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ನೆರವೇರಲು ಅವನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಕೋರುತ್ತದೆ.

ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶ್ಲೋಕವು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನೇರ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಇದು ಗಣೇಶನ ಪೌರಾಣಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಮತ್ತು ‘ವಿಘ್ನಹರ್ತ’ನಾಗಿ ಅವನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ವರ್ಣನಾತ್ಮಕ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯಾಗಿದೆ. ಗಣೇಶನ ಜನನ ಮತ್ತು ಅವನ ಆನೆಯ ತಲೆಯು ವಿವಿಧ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ (ಶಿವಪುರಾಣ, ಬ್ರಹ್ಮ ವೈವರ್ತ ಪುರಾಣ ಮುಂತಾದವು) ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವನ ದೊಡ್ಡ ಹೊಟ್ಟೆಯು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವನ ವಕ್ರ ಸೊಂಡಿಲು ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಜಯಿಸುವ ಅವನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಅವನ ತೇಜಸ್ಸು ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಣನೆಯಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ದೇವತೆ ಅಥವಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಗಣೇಶನನ್ನು ಮೊದಲು ಪೂಜಿಸುವ (ಪ್ರಥಮ ಪೂಜ್ಯ) ಮಹತ್ವವು ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ, ಇದು ಗಣೇಶನು ತನ್ನ ತಂದೆ-ತಾಯಿಗಳನ್ನು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಗೆದ್ದ ನಂತರ ಶಿವನು ಸ್ವತಃ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ಶ್ಲೋಕವು ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವವನಾಗಿ ಅವನ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಆವಾಹಿಸುತ್ತದೆ, ಅವನ ಸ್ಥಾಪಿತ ಪೌರಾಣಿಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.

This shloka is one of the most popular Ganesha mantras, typically chanted at the beginning of any new venture, ceremony, or daily prayer. It invokes Lord Ganesha, the ‘Vighnaharta’ (remover of obstacles), to ensure smooth execution and success of all tasks. It highlights his attributes of immense power (like a million suns) and his unique form (curved trunk and huge body) as a symbol of divine cosmic presence. Chanting this mantra is believed to purify the mind, bring focus, and eliminate negativity, paving the way for success.

O Lord with a curved trunk and a huge body, whose radiance is equal to a million suns, please make all my endeavors free from obstacles, always.

This shloka is a prayer to Lord Ganesha, the remover of obstacles. It describes Ganesha’s magnificent form and immense power, equating his radiance to millions of suns. The prayer seeks his blessings to ensure all undertakings are completed without hindrances.

While this specific shloka doesn’t have a direct story associated with its origin in Puranas, it is a descriptive prayer reflecting Lord Ganesha’s mythological characteristics and his role as the ‘Vighnaharta’. Lord Ganesha’s birth and his elephant head are described in various Puranas (like Shiva Purana, Brahma Vaivarta Purana). His large belly is said to contain the universe, and his curved trunk is a symbol of his ability to overcome challenges. His radiance is a common descriptor for deities, signifying divine power and knowledge. The significance of Ganesha being worshipped first (Prathama Pujya) before any other deity or undertaking is a well-known tradition, established by Lord Shiva himself, after Ganesha won a race around the world by circumambulating his parents. Thus, this shloka is a direct invocation of his powers as the remover of obstacles, drawing upon his established mythological role.

Sentence - 1

———

वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटि समप्रभ ।

———

Meaning

ವಕ್ರವಾದ ಸೊಂಡಿಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ, ವಿಶಾಲವಾದ ಶರೀರವುಳ್ಳ, ಕೋಟಿ ಸೂರ್ಯರ ತೇಜಸ್ಸಿಗೆ ಸಮಾನನಾದ (ದೇವನೇ).

O Lord with a curved trunk, a huge body, and a radiance equal to a million suns.

Meaning of Words

वक्रतुण्ड		ವಕ್ರತುಂಡ		Vakratuṇḍa
ವಕ್ರ ಸೊಂಡಿಲನ್ನುಳ್ಳವನೇ “ವಕ್ರ” ಎಂದರೆ ಬಾಗಿದ ಅಥವಾ ವಕ್ರವಾದ. “ತುಂಡ” ಎಂದರೆ ಸೊಂಡಿಲು. ವಕ್ರವಾದ ಸೊಂಡಿಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಣೇಶನನ್ನು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.			O Curved Trunk “Vakra” means curved, “Tunda” means trunk. This epithet refers to Lord Ganesha, who is depicted with a curved elephant trunk.
महाकाय		ಮಹಾಕಾಯ		Mahākāya
ದೊಡ್ಡ ದೇಹವುಳ್ಳವನೇ “ಮಹಾ” ಎಂದರೆ ದೊಡ್ಡದು, “ಕಾಯ” ಎಂದರೆ ದೇಹ. ದೊಡ್ಡ ಶರೀರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಣೇಶನನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ವಿಶಾಲತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.			O Huge-bodied “Maha” means great or huge, and “Kaya” means body. This describes Lord Ganesha’s large form, symbolizing the vastness and all-encompassing nature of the universe.
सूर्यकोटि		ಸೂರ್ಯಕೋಟಿ		Sūryakoṭi
ಕೋಟಿ ಸೂರ್ಯರ			A million suns “Surya” means sun, and “Koti” means a crore (ten million) or is often used to denote an innumerable or vast number, like a million. So,
समप्रभ		ಸಮಪ್ರಭ		Samaprabha
ಸಮಾನ ತೇಜಸ್ಸನ್ನುಳ್ಳವನೇ “ಸಮ” ಎಂದರೆ ಸಮಾನ, “ಪ್ರಭ” ಎಂದರೆ ತೇಜಸ್ಸು, ಪ್ರಕಾಶ. ಅಂದರೆ ಸಮಾನವಾದ ತೇಜಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವನು.			Equal in splendor/radiance “Sama” means equal, and “Prabha” means radiance, splendor, or light. It refers to someone whose brilliance and luminosity are comparable to a million suns.

Sentence - 2

———

निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा ॥

———

Meaning

ಓ ದೇವನೇ, ನನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸದಾ ನಿರ್ವಿಘ್ನವಾಗಿ ನೆರವೇರುವಂತೆ ಮಾಡು.

O Lord, always make all my tasks free from obstacles.

Meaning of Words

निर्विघ्नं		ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ		Nirvighnaṁ
“ನಿರ್” ಎಂದರೆ ಇಲ್ಲದೆ, “ವಿಘ್ನ” ಎಂದರೆ ಅಡೆತಡೆ. ಅಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಅಡೆತಡೆಗಳಿಲ್ಲದೆ.			Free from obstacles “Nir” means without, and “Vighna” means obstacle or hindrance. Thus, it means without any impediments.
कुरु		ಕುರು		kuru
ಇದು ಒಂದು ಕ್ರಿಯಾಪದವಾಗಿದ್ದು, “ಮಾಡು” ಅಥವಾ “ನೆರವೇರಿಸು” ಎಂದು ಅರ್ಥ. ಇಲ್ಲಿ ದೇವರಿಗೆ ಮಾಡುವ ವಿನಂತಿ.			Do, make This is an imperative verb, meaning to ‘do’ or ‘make something happen’, a request or command to the deity.
मे		ಮೇ		me
ಇದು ಸರ್ವನಾಮವಾಗಿದ್ದು, “ನನ್ನ” ಅಥವಾ “ನನಗಾಗಿ” ಎಂದು ಅರ್ಥ.			My, for me This is a pronoun in the dative or genitive case, meaning ‘to me’, ‘for me’, or ‘my’.
देव		ದೇವ		deva
ಇದು ಸಂಭೋದನಾ ರೂಪವಾಗಿದ್ದು, “ಓ ದೇವನೇ” ಎಂದು ಅರ್ಥ. ಇಲ್ಲಿ ಗಣೇಶನನ್ನು ಸಂಭೋದಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.			O Lord, O God A vocative form meaning ‘O God’ or ‘O Lord’. Here, it addresses Lord Ganesha.
सर्वकार्येषु		ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು		sarvakāryeṣu
ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ “ಸರ್ವ” ಎಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ, “ಕಾರ್ಯೇಷು” ಎಂದರೆ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ. ಅಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ.			In all works/undertakings “Sarva” means all, and “Karyeṣu” means in works, tasks, or undertakings. It refers to all types of activities, efforts, or endeavors, whether spiritual, professional, or personal.
सर्वदा		ಸರ್ವದಾ		sarvadā
ಯಾವಾಗಲೂ, ಸದಾ ಇದು ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಣವಾಗಿದ್ದು, “ಯಾವಾಗಲೂ” ಅಥವಾ “ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯದಲ್ಲೂ” ಎಂದು ಅರ್ಥ. ನಿರಂತರ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.			Always, forever An adverb meaning ‘always’ or ‘at all times’, signifying a continuous blessing.

---