God is Everything¶

The Shloka¶

———

त्वमेव माता च पिता त्वमेव

त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव ।

त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव

त्वमेव सर्वं मम देव देव॥

———

તમેવ માતા ચ પિતા તમેવ તમેવ બંધુશ્ચ સખા તમેવ.

તમેવ વિદ્યા દ્રવિણં તમેવ તમેવ સર્વં મમ દેવ દેવ॥

———

Tvameva mata cha pita tvameva tvameva bandhuśhcha sakha tvameva.

Tvameva vidya dravinam tvameva tvameva sarvam mama deva deva.

———

Meaning / Summary¶

આ શ્લોક ભક્તિના ગહન અને સર્વવ્યાપી સ્વરૂપને ઉજાગર કરે છે. તે દર્શાવે છે કે સાચા ભક્ત માટે, ભગવાન માત્ર એક બાહ્ય અસ્તિત્વ નથી પરંતુ જીવનના દરેક પાસામાં વ્યાપ્ત છે, માતા, પિતા, સગાં, મિત્ર, જ્ઞાન અને સંપત્તિની ભૂમિકાઓ નિભાવે છે. તે દૈવીમાં સંપૂર્ણ નિર્ભરતા અને શ્રદ્ધા શીખવે છે. તે ભક્તિ અને પ્રેમ વ્યક્ત કરવા માટે પ્રાર્થનામાં, ખાસ કરીને આરતી દરમિયાન વારંવાર ગવાય છે.

તું જ મારી માતા છે અને તું જ મારા પિતા છે. તું જ મારા સગાં-સંબંધી છે અને તું જ મારા મિત્ર છે. તું જ મારી વિદ્યા છે અને તું જ મારું ધન છે. તું જ મારું સર્વસ્વ છે, હે દેવ, હે દેવ!

આ શ્લોક એક હૃદયપૂર્વકની પ્રાર્થના છે જે ભગવાનને સંપૂર્ણ શરણાગતિ અને ભક્તિ વ્યક્ત કરે છે, જેમાં દેવીને જીવનના તમામ સંબંધો, જ્ઞાન અને ભૌતિક સંપત્તિના અંતિમ સ્ત્રોત અને મૂર્તિમંત સ્વરૂપ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તે ભાર મૂકે છે કે દેવતા ભક્ત માટે સર્વસ્વ છે.

આ શ્લોક હિન્દુ ધર્મની ઘણી પ્રાર્થનાઓ અને ભજનોમાં જોવા મળતી અડગ શ્રદ્ધા અને ભક્તિનો સુંદર અભિવ્યક્તિ છે. તે દેવી (જેને ‘દેવ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે) ને તમામ સ્વરૂપોમાં એકમાત્ર પ્રદાતા અને પોષણકર્તા તરીકે ઓળખાવે છે. ભક્ત જાહેર કરે છે કે ભગવાન તેમની માતા (માતા) છે, જે પોષણ અને રક્ષણ આપે છે; તેમના પિતા (પિતા), જે માર્ગદર્શન અને ટેકો આપે છે; તેમના સગાં (બંધુ), જે કૌટુંબિક સંબંધો અને સભ્યપદ દર્શાવે છે; અને તેમના મિત્ર (સખા), જે સાથ અને આશ્વાસન આપે છે. વધુમાં, શ્લોક ભારપૂર્વક કહે છે કે ભગવાન તેમની વિદ્યા (વિદ્યા) છે, જે દર્શાવે છે કે સાચું જ્ઞાન દિવ્યમાંથી આવે છે, અને તેમનું ધન (દ્રવિણં) છે, જે સૂચવે છે કે આધ્યાત્મિક સમૃદ્ધિ અને સંતોષ ભૌતિક સંપત્તિ કરતાં શ્રેષ્ઠ છે, અથવા ભગવાન તમામ ભૌતિક જરૂરિયાતો પૂરી પાડે છે. અંતિમ વાક્ય, “તમેવ સર્વં મમ દેવ દેવ,” ભારપૂર્વક જણાવે છે કે દેવતા ભક્ત માટે ‘સર્વસ્વ’ છે, જે સંપૂર્ણ શરણાગતિ અને દૈવી સાથેના તેમના સંબંધના વ્યાપક સ્વરૂપને પુનરાવર્તિત કરે છે. તે વ્યાપક હિન્દુ દેવતાઓમાં એકેશ્વરવાદી ભક્તિની શક્તિશાળી પુષ્ટિ છે, જ્યાં કોઈ એક પ્રાથમિક દેવતા પસંદ કરે છે અને તેમને સર્વવ્યાપી સર્વોચ્ચ અસ્તિત્વ માને છે.

This shloka highlights the profound and all-encompassing nature of devotion. It signifies that for a true devotee, God is not merely an external entity but permeates every aspect of existence, fulfilling the roles of mother, father, relative, friend, knowledge, and wealth. It teaches complete reliance and faith in the divine. It’s often recited in prayers, especially during Aarti, to express deep reverence and love.

You alone are my mother and You alone are my father. You alone are my relative and You alone are my friend. You alone are my knowledge and You alone are my wealth. You alone are my all, O Lord, O Lord!

This shloka is a heartfelt prayer expressing complete surrender and devotion to God, recognizing the divine as the ultimate source and embodiment of all relationships, knowledge, and material possessions in one’s life. It emphasizes that the deity is everything to the devotee.

This shloka is a beautiful expression of unwavering faith and devotion found in many Hindu prayers and Bhajans. It identifies the divine (referred to as ‘Deva’) as the sole provider and sustainer in all forms. The devotee declares that God is their mother (mata), who nurtures and protects; their father (pita), who guides and supports; their kinsman (bandhu), signifying family ties and belonging; and their friend (sakha), offering companionship and solace. Furthermore, the shloka asserts that God is their knowledge (vidya), indicating that true wisdom comes from the divine, and their wealth (dravinam), implying that spiritual richness and contentment are superior to material possessions, or that God provides all material needs. The concluding phrase, “Tvameva sarvam mama deva deva,” emphatically states that the deity is ‘everything’ to the devotee, reiterating absolute surrender and the comprehensive nature of their relationship with the divine. It is a powerful affirmation of monotheistic devotion within the broader Hindu pantheon, where one chooses a primary deity and considers them the all-encompassing supreme being.

Sentence - 1¶

———

त्वमेव माता च पिता त्वमेव

———

Meaning¶

તું જ મારી માતા છે અને તું જ મારા પિતા છે.

You alone are my mother and You alone are my father.

Meaning of Words¶

त्वमेव	તમેવ		Tvameva
તું જ / ફક્ત તું ‘ત્વમ્’ (તું) અને ‘એવ’ (જ / ફક્ત) નો સંયોગ. તે એકવચનતા અને વિશિષ્ટતા પર ભાર મૂકે છે, જેનો અર્થ ‘ફક્ત તું’ અથવા ‘તું પોતે જ’ થાય છે.		You alone / Only you A combination of ‘Tvam’ (You) and ‘Eva’ (alone/only). It emphasizes singularity and exclusivity, meaning ‘only you’ or ‘you yourself’.
माता	માતા		Mata
માતા સ્ત્રી વાલી; પોષણ, સંભાળ અને નિરપેક્ષ પ્રેમનું પ્રતીક.		Mother The female parent; a symbol of nurturing, care, and unconditional love.
च	ચ		Cha
અને		And
पिता	પિતા		Pita
પિતા પુરુષ વાલી; માર્ગદર્શન, રક્ષણ અને આધારનું પ્રતીક.		Father The male parent; a symbol of guidance, protection, and support.

Sentence - 2¶

———

त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव ।

———

Meaning¶

તું જ મારા સગાં-સંબંધી છે અને તું જ મારા મિત્ર છે.

You alone are my relative and You alone are my friend.

Meaning of Words¶

बन्धुः	બંધુઃ		Bandhuḥ
સગાં-સંબંધી / ભાઈબંધ લોહીનો સંબંધ ધરાવતો, સગાં અથવા નજીકના સહયોગી, જે કૌટુંબિક અથવા સામાજિક સંબંધ દર્શાવે છે.		Relative / Kinsman A blood relative, kinsman, or a close associate, signifying familial or social connection.
सखा	સખા		Sakha
એક સાથી, સહકાર્યકર, અથવા ગાઢ મિત્ર જે ટેકો, મિત્રતા અને વિશ્વાસ પ્રદાન કરે છે.		Friend A companion, comrade, or intimate friend who offers support, camaraderie, and trust.

Sentence - 3¶

———

त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव

———

Meaning¶

તું જ મારી વિદ્યા છે અને તું જ મારું ધન છે.

You alone are my knowledge and You alone are my wealth.

Meaning of Words¶

विद्या	વિદ્યા		Vidya
વિદ્યા / જ્ઞાન અધ્યયન, શાણપણ, અથવા આધ્યાત્મિક સમજને સૂચવે છે. તે સૂચવે છે કે સાચું જ્ઞાન દૈવીમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે.		Knowledge / Learning Refers to learning, wisdom, or spiritual insight. It implies that true knowledge emanates from the divine.
द्रविणं	દ્રવિણં		Dravinam
ધન / સંપત્તિ ભૌતિક સંપત્તિ, ધન અથવા સંસાધનોનો ઉલ્લેખ કરે છે. આધ્યાત્મિક સંદર્ભમાં, તેનો અર્થ આધ્યાત્મિક સમૃદ્ધિ અથવા આશીર્વાદ પણ હોઈ શકે છે.		Wealth / Riches / Property Refers to material possessions, riches, or resources. In a spiritual context, it can also mean spiritual wealth or blessings.

Sentence - 4¶

———

त्वमेव सर्वं मम देव देव॥

———

Meaning¶

તું જ મારું સર્વસ્વ છે, હે દેવ, હે દેવ!

You alone are my all, O Lord, O Lord!

Meaning of Words¶

सर्वं	સર્વં		Sarvam
સર્વ / બધું સંપૂર્ણતા દર્શાવે છે, જેનો અર્થ ‘બધું’ અથવા ‘સર્વસ્વ’ થાય છે. અહીં, તે ભક્ત માટે અસ્તિત્વના તમામ પાસાઓને સમાવતા દેવતાને સૂચવે છે.		All / Everything Denotes totality, meaning ‘all’ or ‘everything’. Here, it signifies the deity encompassing all aspects of existence for the devotee.
मम	મમ		Mama
મારું / મારી એક સંબંધવાચક સર્વનામ જેનો અર્થ ‘મારું’ અથવા ‘મારી’ થાય છે, જે વ્યક્તિગત માલિકી અથવા સંબંધ દર્શાવે છે.		My / Mine A possessive pronoun meaning ‘my’ or ‘mine’, indicating personal ownership or connection.
देव	દેવ		Deva
દેવ / ભગવાન એક દૈવી અસ્તિત્વ, દેવ, અથવા પૂજનીય આધ્યાત્મિક સંસ્થા. “દેવ દેવ” નું પુનરાવર્તન ગહન આદર અને ભક્તિ પર ભાર મૂકે છે.		Lord / God / Deity A divine being, a god, or a revered spiritual entity. The repetition “Deva Deva” emphasizes profound reverence and devotion.