Shree Ram Vandana - 5

The Shloka

———

इति वदति तुलसीदास शंकर

शेष मुनि मन रंजनं ।

मम् हृदय कंज निवास कुरु

कामादि खलदल गंजनं ॥

———

ఇతి వదతి తులసీదాస శంకర శేష ముని మన రంజనం.

మమ్ హృదయ కంజ నివాస కురు కామాది ఖలదల గంజనం.

———

Iti vadati Tulasīdāsa Śaṅkara Śeṣa Muni Mana Rañjanaṁ.

Mam Hṛdaya Kañja Nivāsa Kuru Kāmādi Khaladala Gañjanaṁ.

———

Meaning / Summary

ఈ శ్లోకం భక్తుని దివ్య ఉనికి పట్ల ఆకాంక్షను అందంగా వ్యక్తపరుస్తుంది. శివుడు, శేషుడు మరియు ఋషుల వంటి అత్యున్నత ఆత్మలకు ఆనందాన్ని కలిగించి, లోతైన చెడులను నిర్మూలించగల శ్రీరాముడు భక్తుని హృదయాన్ని కూడా శుద్ధి చేసి ప్రకాశవంతం చేయగలడని ఇది నొక్కి చెబుతుంది. అంతర్గత శుద్ధీకరణ మరియు భక్తి ఆధ్యాత్మిక సాక్షాత్కారానికి మార్గాలు అని ఇది సూచిస్తుంది.

ఈ విధంగా తులసీదాస్ పలుకుచున్నాడు: ఓ శంకరుడి, శేషుడి మరియు మునుల మనస్సులను ఆనందపరచేవాడా! కామము మొదలైన దుష్ట శక్తుల సమూహాన్ని నాశనం చేసేవాడా! నా హృదయ కమలంలో నివసించుము.

తులసీదాస్ శ్రీరాముడిని ప్రార్థిస్తూ, శివుడు, శేషుడు మరియు ఋషులకు ఆనందాన్ని కలిగించేవాడు, అలాగే కామం వంటి అంతర్గత శత్రువులను నాశనం చేసేవాడు అని స్తుతించాడు. తులసీదాస్ శ్రీరాముడిని తన హృదయంలో శాశ్వతంగా నివసించమని వేడుకుంటున్నాడు.

This shloka beautifully expresses the devotee’s longing for the divine presence within. It highlights the belief that Lord Rama, who is capable of bringing joy to the most elevated souls and eradicating the deepest rooted evils, can also purify and enlighten the devotee’s own heart. It emphasizes internal purification and devotion as a path to spiritual realization.

Thus says Tulsidas: O Delighter of the minds of Shiva, Shesha, and sages! Please reside in my lotus-like heart, O Destroyer of the host of wicked vices like lust.

Tulsidas prays to Lord Rama, praising Him as the one who brings joy to Shiva, Shesha, and sages, and who destroys internal enemies like lust. He then requests Lord Rama to take permanent residence in his heart.

Sentence - 1

———

इति वदति तुलसीदास शंकर शेष मुनि मन रंजनं

———

Meaning

ఈ విధంగా తులసీదాస్ పలుకుచున్నాడు, శంకరుడి, శేషుడి మరియు మునుల మనస్సులను ఆనందపరచేవాడా.

Thus says Tulsidas, (He who is) the delighter of the minds of Shiva, Shesha, and sages.

Meaning of Words

इति		ఇతి		iti
ఇతి, ఈ విధంగా, ఇలా			thus, so, in this manner
वदति		వదతి		vadati
పలుకుచున్నాడు, చెబుతున్నాడు			says, speaks
तुलसीदास		తులసీదాస		tulasīdāsa
తులసీదాస్ (కవి పేరు)			Tulsidas (name of the poet)
शंकर		శంకర		śaṅkara
శంకర, శివుడు, శుభాన్ని కలిగించేవాడు			Shiva (Lord Shiva), beneficent
शेष		శేష		śeṣa
శేష, శేషుడి, మిగిలినది, చివర			Shesha (Ananta Shesha, the divine serpent), remaining, end
मुनि		ముని		muni
ముని, ఋషి, సన్యాసి			sage, ascetic
मन		మన		mana
మనస్సు, హృదయం			mind, heart
रंजनं		రంజనం		rañjanaṁ
రంజనం, సంతోషపెట్టేవాడు, ఆనందాన్ని కలిగించేవాడు			delighting, pleasing, gratifying

Sentence - 2

———

मम् हृदय कंज निवास कुरु कामादि खलदल गंजनं ॥

———

Meaning

నా హృదయ కమలంలో నివసించుము, కామము మొదలైన దుష్ట శక్తుల సమూహాన్ని నాశనం చేసేవాడా.

Take residence in my lotus-like heart, (O Vanquisher) of the host of wicked vices like lust.

Meaning of Words

मम्		మమ్		mam
నా యొక్క			my
हृदय		హృదయ		hṛdaya
హృదయం			heart
कंज		కంజ		kañja
కమలం (కమలం వంటి హృదయం)			lotus (often refers to a lotus-like heart)
निवास		నివాస		nivāsa
నివసించు, నివసించడం			reside, dwell
कुरु		కురు		kuru
చేయుము, స్థాపించుము			do, make, establish
कामादि		కామాది		kāmādi
కామం మొదలైనవి (కామం, క్రోధం, లోభం, మోహం, మదం, మాత్సర్యం వంటి దుర్గుణాలు)			lust and other (vices), beginning with desire
खलदल		ఖలదల		khaladala
దుష్టుల సమూహం, చెడు శక్తులు			host of wicked people/vices, evil forces
गंजनं		గంజనం		gañjanaṁ
నాశనం చేసేవాడు, అణచివేసేవాడు			destroyer, vanquisher, suppressor

---