Full Shloka¶
The Shloka¶
———
अधरं मधुरं वदनं मधुरं नयनं मधुरं हसितं मधुरम् ।
हृदयं मधुरं गमनं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
वचनं मधुरं चरितं मधुरं वसनं मधुरं वलितं मधुरम् ।
चलितं मधुरं भ्रमितं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
वेणुर्मधुरो रेणुर्मधुरः पाणिर्मधुरः पादौ मधुरौ ।
नृत्यं मधुरं सख्यं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
गीतं मधुरं पीतं मधुरं भुक्तं मधुरं सुप्तं मधुरम् ।
रूपं मधुरं तिलकं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
करणं मधुरं तरणं मधुरं हरणं मधुरं रमणं मधुरम् ।
वमितं मधुरं शमितं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
गुञ्जा मधुरा माला मधुरा यमुना मधुरा वीची मधुरा ।
सलिलं मधुरं कमलं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
गोपी मधुरा लीला मधुरा युक्तं मधुरं मुक्तं मधुरम् ।
दृष्टं मधुरं शिष्टं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
गोपा मधुरा गावो मधुरा यष्टिर्मधुरा सृष्टिर्मधुरा ।
दलितं मधुरं फलितं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥
———
Meaning / Summary¶
મધુરાષ્ટકમ્નું મહત્વ તેની ઊંડી ભક્તિપૂર્ણ અભિવ્યક્તિમાં રહેલું છે. તે ભક્તોને ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના દરેક પાસામાં દિવ્ય સૌંદર્ય અને શુભતાને અનુભવવા શીખવે છે. તે સંપૂર્ણ સમર્પણ અને પ્રેમનું વલણ પ્રોત્સાહિત કરે છે, જ્યાં જીવનના સામાન્ય પાસાઓને પણ કૃષ્ણની દિવ્ય મધુરતાના દૃષ્ટિકોણથી જોવામાં આવે છે. તે ભગવાન સાથે ઊંડો, આત્મીય સંબંધ કેળવવામાં મદદ કરે છે, અને તેમની હાજરી અને ગુણધર્મોમાંથી પ્રાપ્ત થતી આનંદ અને સુખની ભાવનાને પ્રોત્સાહન આપે છે. તે ભક્તિ યોગ માટે એક શક્તિશાળી સાધન છે, જે ભગવાન પ્રત્યેના શુદ્ધ, નિરપેક્ષ પ્રેમ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
મધુરાષ્ટકમ્ એ જગદ્ગુરુ શ્રી વલ્લભાચાર્ય દ્વારા રચિત એક અષ્ટકમ્ (આઠ શ્લોકોનો સ્તોત્ર) છે. તે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના દરેક પાસાની દિવ્ય મધુરતા અને મોહકતાનું વર્ણન કરે છે - તેમનું સ્વરૂપ, તેમની લીલાઓ, તેમની વાણી, તેમનો પોશાક અને તેમના આભૂષણો પણ. દરેક શ્લોક કૃષ્ણ સંબંધિત કંઈક ‘મધુરમ્’ (મધુર) પર ભાર મૂકે છે, જે અંતે એ સમજણમાં પરિણમે છે કે તેમના વિશેની દરેક વસ્તુ મધુર અને મનમોહક છે.
The significance of Madhurashtakam lies in its profound devotional expression, teaching devotees to perceive divine beauty and auspiciousness in every facet of Lord Krishna. It encourages an attitude of complete surrender and love, where even seemingly mundane aspects of life are viewed through the lens of Krishna’s divine sweetness. It helps cultivate a deep, intimate connection with the Lord, fostering a sense of joy and bliss derived from His presence and attributes. It is a powerful tool for Bhakti Yoga, focusing on pure, unconditional love for the divine.
Madhurashtakam is an Ashtakam (eight-verse hymn) composed by Jagadguru Shri Vallabhacharya. It describes the divine sweetness and charm of Lord Krishna’s every aspect – His form, actions, playful pastimes, speech, and even His attire and ornaments. Each verse emphasizes the ‘madhuram’ (sweetness) of something related to Krishna, culminating in the understanding that everything about Him is sweet and enchanting.