Madhurashtakam - 1¶

The Shloka¶

———

अधरं मधुरं वदनं मधुरं नयनं मधुरं हसितं मधुरम् ।

हृदयं मधुरं गमनं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥

———

અધરં મધુરં વદનં મધુરં નયનં મધુરં હસિતં મધુરમ્।

હૃદયં મધુરં ગમનં મધુરં મધુરાધિપતેરખિલં મધુરમ્ ॥

———

Adharam madhuram vadanam madhuram nayanam madhuram hasitam madhuram.

Hṛdayam madhuram gamanam madhuram madhurādhipaterakhilaṁ madhuram.

———

Meaning / Summary¶

મધુરાષ્ટકમ્નો આ શ્લોક ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની સર્વવ્યાપી મધુરતા પર ભાર મૂકે છે. તે હોઠ, ચહેરો, આંખો અને સ્મિત જેવા વિશિષ્ટ ભૌતિક ગુણધર્મોથી શરૂ થઈને હૃદય જેવા આંતરિક ગુણો અને તેમની ચાલ જેવી ક્રિયાઓ સુધી વિસ્તરે છે, અને અંતે એવી ઘોષણા કરે છે કે મધુરતાના સ્વામી શ્રીકૃષ્ણ સાથે સંકળાયેલી દરેક વસ્તુ મધુર છે. આ એક ઊંડો ભક્તિમય નિવેદન છે જે તેમના સમગ્ર અસ્તિત્વમાં વ્યાપેલી દિવ્ય મધુરતા (માધુર્ય) ને પ્રકાશિત કરે છે, જે ભક્તોમાં ઊંડો પ્રેમ અને આદર પ્રેરિત કરે છે. ‘મધુરમ્’ શબ્દનું પુનરાવર્તન મધુરતાના આ મુખ્ય વિષયને વધુ મજબૂત બનાવે છે.

તેમના હોઠ મધુર છે, તેમનો ચહેરો મધુર છે, તેમની આંખો મધુર છે, તેમનું સ્મિત મધુર છે. તેમનું હૃદય મધુર છે, તેમનું ચાલવું મધુર છે; મધુરતાના સ્વામીનું બધું જ મધુર છે.

આ શ્લોક ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના વિવિધ પાસાઓનું સુંદર વર્ણન કરે છે, જેમાં તેમના હોઠ, ચહેરો, આંખો અને સ્મિત બધા મધુર છે એમ કહેવામાં આવ્યું છે. તે વધુમાં જણાવે છે કે તેમનું હૃદય અને તેમની ચાલવાની રીત પણ મધુર છે, અને અંતે એમ તારણ કાઢે છે કે મધુરતાના સર્વોચ્ચ સ્વામી શ્રીકૃષ્ણનું દરેક પાસું સહજ રીતે મધુર અને મોહક છે.

This verse from Madhurashtakam emphasizes the all-encompassing sweetness of Lord Krishna. It moves from specific physical attributes like lips, face, eyes, and smile, to internal qualities like the heart, and actions like His gait, culminating in the declaration that everything associated with Krishna, the Lord of Sweetness, is sweet. It’s a profound devotional statement that highlights the divine charm (madhurya) that permeates His entire being, inspiring a deep sense of love and adoration in devotees. The repetition of ‘madhuram’ serves to reinforce this central theme of divine sweetness.

Sweet are His lips, sweet is His face, sweet are His eyes, sweet is His smile. Sweet is His heart, sweet is His gait; everything about the Lord of Sweetness is sweet.

This shloka beautifully describes various facets of Lord Krishna, affirming that His lips, face, eyes, and smile are all sweet. It further states that His heart and His manner of walking are also sweet, concluding that every aspect of Krishna, the supreme Lord of Sweetness, is inherently sweet and enchanting.

Sentence - 1¶

———

अधरं मधुरं वदनं मधुरं नयनं मधुरं हसितं मधुरम्।

———

Meaning¶

તેમના હોઠ મધુર છે, તેમનો ચહેરો મધુર છે, તેમની આંખો મધુર છે, તેમનું સ્મિત મધુર છે.

Sweet are His lips, sweet is His face, sweet are His eyes, sweet is His smile.

Meaning of Words¶

अधरम्	અધરમ્		adharam
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના હોઠ, જે અત્યંત મધુર અને દિવ્ય માનવામાં આવે છે.		The lower lip or simply the lip of Lord Krishna, which is considered supremely sweet.
मधुरम्	મધુરમ્		madhuram
મધુર કેવળ ભૌતિક મીઠાશથી પર, આહલાદક, મોહક અને આધ્યાત્મિક રીતે આનંદદાયક ગુણનું વર્ણન કરતું વિશેષણ.		Describing the quality of being delightful, charming, and spiritually blissful, beyond mere physical sweetness.
वदनम्	વદનમ્		vadanam
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનો ચહેરો અથવા મુખારવિંદ, જે આકર્ષણ અને સૌંદર્યથી ભરપૂર છે.		The countenance or face of Lord Krishna, radiating charm and beauty.
नयनम्	નયનમ્		nayanam
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની આકર્ષક અને મોહક આંખો, જે ભક્તોને કૃપા પ્રદાન કરે છે.		The captivating and enchanting eyes of Lord Krishna, which bestow grace upon devotees.
हसितम्	હસિતમ્		hasitam
હાસ્ય, સ્મિત ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનું કોમળ અને મોહક સ્મિત, જે તેને જોનારા બધાના હૃદયને પીગળાવી દે છે.		The gentle and enchanting smile of Lord Krishna, which is said to melt the hearts of all who witness it.

Sentence - 2¶

———

हृदयं मधुरं गमनं मधुरं मधुराधिपतेरखिलं मधुरम् ॥

———

Meaning¶

તેમનું હૃદય મધુર છે, તેમનું ચાલવું મધુર છે; મધુરતાના સ્વામીનું બધું જ મધુર છે.

Sweet is His heart, sweet is His gait; everything about the Lord of Sweetness is sweet.

Meaning of Words¶

हृदयम्	હૃદયમ્		hridayam
ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનું દિવ્ય અને દયાળુ હૃદય, જે તેમના ભક્તો માટે પ્રેમ અને કરુણાથી ભરપૂર છે.		The divine and compassionate heart of Lord Krishna, full of love and mercy for His devotees.
गमनम्	ગમનમ્		gamanam
ચાલ, ગતિ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની ચાલવાની કે હલનચલનની સુંદર અને મોહક રીત, જે જોનારાઓને મંત્રમુગ્ધ કરી દે છે.		gait, movement The graceful and enchanting way Lord Krishna walks or moves, which is captivating to behold.
मधुराधिपतेः	મધુરાધિપતેઃ		madhurādhipateḥ
મધુરતાના સ્વામીના ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને ઉલ્લેખે છે, જેઓ બધી મધુરતા અને દિવ્ય આકર્ષણના અંતિમ સ્ત્રોત અને સ્વરૂપ છે.		of the Lord of Sweetness Referring to Lord Krishna, who is the ultimate source and embodiment of all sweetness and divine charm.
अखिलम्	અખિલમ્		akhilam
સર્વ, બધું દર્શાવે છે કે ફક્ત વ્યક્તિગત અંગો જ નહીં, પરંતુ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનું સંપૂર્ણ અસ્તિત્વ, કાર્યો અને ગુણધર્મો પણ મધુર છે.		entire, whole, everything Signifies that not just individual parts but the entirety of Lord Krishna’s being, actions, and attributes are sweet.