Mahishasura Mardini - 1¶

The Shloka¶

———

अयि गिरिनन्दिनि नन्दितमेदिनि विश्वविनोदिनि नन्दनुते

गिरिवरविन्ध्यशिरोधिनिवासिनि विष्णुविलासिनि जिष्णुनुते

भगवति हे शितिकण्ठकुटुम्बिनि भूरिभुजाकृति भूतिधरे

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥

———

അയി ഗിരിനന്ദിനി നന്ദിതമേദിനി വിശ്വവിനോദിനി നന്ദനുതേ ഗിരിവരവിന്ധ്യശിരോധനിവാസിനി വിഷ്ണുവിലാസിനി ജിഷ്ണനുതേ ഭഗവതി ഹേ ശിതികണ്ഠകുടുംബിനി ഭൂരിഭുജാകൃതി ഭൂതിധരേ ജയ ജയ ഹേ മഹിഷാസുരമർദ്ദിനി രമ്യകപർദ്ദിനി ശൈലസുതേ ॥

———

Ayi Girinandini Nanditamedini Vishvavinodini Nandanute Girivaravindhyashirodhinivasini Vishnuvilasini Jishnunuute Bhagavati He Shitikanthakutumbini Bhuribhujakruti Bhutidhare Jaya Jaya He Mahishasuramardini Ramyakapardini Shailasute ॥

———

Meaning / Summary¶

ഈ സ്തോത്രം, പ്രത്യേകിച്ചും ഇതിലെ ആദ്യത്തെ ചരണം, ഹിന്ദുമതത്തിൽ, വിശിഷ്യാ ദുർഗ്ഗാദേവിയെ ആരാധിക്കുന്നവർക്ക് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്. ദേവിയുടെ പ്രധാന സവിശേഷതകളെ ഇത് ഉൾക്കൊള്ളുന്നു: ദിവ്യ ഉത്ഭവം (മലയുടെ മകൾ), ദയാവായ്പുള്ള സ്വഭാവം (ലോകത്തിന് സന്തോഷം നൽകുന്നു), പ്രപഞ്ചത്തിലുള്ള പങ്ക് (പ്രപഞ്ചത്തെ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നു, വിഷ്ണു, ശിവൻ എന്നിവരുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവൾ), ശക്തി (അനേകം കൈകൾ, മഹിഷാസുരനെ വധിച്ചവൾ), പരമോന്നത സ്ഥാനം (ദേവന്മാരാൽ സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവൾ). ഈ സ്തോത്രം ജപിക്കുന്നത് ദേവിയുടെ അനുഗ്രഹം നേടുന്നതിനും, തടസ്സങ്ങളെ നീക്കം ചെയ്യുന്നതിനും, വെല്ലുവിളികളെ അതിജീവിക്കാനുള്ള ശക്തി (മഹിഷാസുര നിഗ്രഹം പ്രതീകാത്മകമായി കാണിക്കുന്നത്) നേടുന്നതിനും, ഐശ്വര്യവും സംരക്ഷണവും ലഭിക്കുന്നതിനും ഉത്തമമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇത് ഭഗവതിയോടുള്ള ഭക്തിയുടെ ശക്തമായ പ്രകടനമാണ്.

പർവ്വതപുത്രിയേ, ഭൂമിയെ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നവളേ, ലോകത്തെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവളേ, നന്ദിയാൽ സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവളേ! ശ്രേഷ്ഠമായ വിന്ധ്യാപർവ്വതശിഖരങ്ങളിൽ വസിക്കുന്നവളേ, വിഷ്ണുവിനെ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നവളേ, ജിഷ്ണുവാൽ (ഇന്ദ്രനാൽ) സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവളേ! ഭഗവതിയേ, നീലകണ്ഠനായ ശിവന്റെ പത്നിയേ, അനേകം കൈകളുള്ള രൂപത്തോടുകൂടിയവളേ, ഐശ്വര്യം ധരിക്കുന്നവളേ! ഹേ മഹിഷാസുരനെ നിഗ്രഹിച്ചവളേ, മനോഹരമായ ജടയുള്ളവളേ, പർവ്വതപുത്രിയേ, വിജയം വിജയം!

ഈ ചരണം ദുർഗ്ഗാദേവിയെ സ്തുതിക്കുന്നു. മലയുടെ മകളായ ദേവി ലോകത്തിനും പ്രപഞ്ചത്തിനും ആനന്ദം നൽകുന്നു. വിന്ധ്യപർവതത്തിൽ വസിക്കുന്നവളും വിഷ്ണുവിനെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവളും നന്ദി, ഇന്ദ്രൻ തുടങ്ങിയവരാൽ സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവളുമാണ് ദേവി. ഭഗവതിയായ ദേവി ശിവന്റെ പത്നിയും അനേകം കൈകളുള്ളവളും ഐശ്വര്യം നൽകുന്നവളുമാണ്. മഹിഷാസുരനെ നിഗ്രഹിച്ചവളായ ദേവിയുടെ വിജയത്തെയും മനോഹരമായ രൂപത്തെയും സ്തുതിച്ചുകൊണ്ടാണ് ചരണം അവസാനിക്കുന്നത്.

മഹിഷാസുരമർദ്ദിനി സ്തോത്രത്തിലെ ആദ്യത്തെ ചരണമാണിത്. ദുർഗ്ഗാദേവിയുടെ മഹിഷാസുരനു മേലുള്ള വിജയത്തെ സ്തുതിക്കുന്ന ഈ സ്തോത്രം, ദേവിയെ വിവിധങ്ങളായ വിശേഷണങ്ങളിലൂടെ സംബോധന ചെയ്തുകൊണ്ടാണ് ആരംഭിക്കുന്നത്. പർവ്വതപുത്രി (ഗിരിനന്ദിനി, ശൈലസുതേ) എന്ന് ദേവിയെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് ഹിമാലയരാജാവായ ഹിമവാന്റെ പുത്രിയായ പാർവ്വതി എന്ന നിലയിലാണ്. ഇത് ദേവിയുടെ ദിവ്യവും പരിശുദ്ധവുമായ ഉത്ഭവത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഭൂമിയെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവൾ (നന്ദിതമേദിനി), ലോകത്തെ മുഴുവൻ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നവൾ (വിശ്വവിനോദിനി) എന്നീ വിശേഷണങ്ങൾ ദേവിയുടെ സംരക്ഷകയും ആനന്ദത്തിന്റെ ഉറവിടവുമായുള്ള ഭാവത്തെ എടുത്തു കാണിക്കുന്നു. ശിവന്റെ പ്രധാന വാഹനവും ഭക്തനുമായ നന്ദിയാലും (നന്ദനുതേ), ദേവന്മാരുടെ രാജാവായ ഇന്ദ്രനാലും (ജിഷ്ണനുതേ) സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവൾ എന്ന് പറയുന്നത് ദേവിയുടെ പരമോന്നത സ്ഥാനത്തെയാണ് കുറിക്കുന്നത്. ശ്രേഷ്ഠമായ വിന്ധ്യാപർവ്വതത്തിന്റെ ശിഖരങ്ങളിൽ വസിക്കുന്നവൾ (ഗിരിവരവിന്ധ്യശിരോധനിവാസിനി) എന്ന് പറയുമ്പോൾ ദേവിയുടെ ആവാസസ്ഥാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സൂചന നൽകുന്നു. വിഷ്ണുവിനെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവൾ (വിഷ്ണുവിലാസിനി) എന്ന് പറയുന്നത് ദേവിയുടെ ത്രിമൂർത്തികളുമായുള്ള ബന്ധത്തെയാണ് കാണിക്കുന്നത്. പിന്നീട് ഭഗവതിയായി ദേവിയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു. നീലകണ്ഠനായ ശിവന്റെ പത്നി (ശിതികണ്ഠകുടുംബിനി) എന്ന് പറയുന്നത് പരമചൈതന്യവുമായുള്ള ദേവിയുടെ ഐക്യത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അനേകം കൈകളുള്ള രൂപത്തോടുകൂടിയവൾ (ഭൂരിഭുജാകൃതി) എന്ന് പറയുന്നത് ദേവിയുടെ അപാരമായ ശക്തിയെയും ഒരേ സമയം പല കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാനുള്ള കഴിവിനെയും പ്രതീകാത്മകമായി സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഐശ്വര്യം ധരിക്കുന്നവൾ (ഭൂതിധരേ) എന്നാൽ ഭക്തർക്ക് ഐശ്വര്യവും സിദ്ധികളും നൽകുന്നവൾ, അല്ലെങ്കിൽ ശിവനെപ്പോലെ ഭസ്മം ധരിക്കുന്നവൾ എന്നും വ്യാഖ്യാനിക്കാം. മഹിഷാസുരനെ നിഗ്രഹിച്ചവളായ ദേവിക്ക് വിജയം നേരുന്നു എന്ന് പറഞ്ഞുകൊണ്ട് ഈ ചരണം അവസാനിക്കുന്നു. മനോഹരമായ ജടയോടുകൂടിയവൾ (രമ്യകപർദ്ദിനി) എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് ദേവിയുടെ സൗന്ദര്യത്തെയും ശിവനോടുള്ള സാദൃശ്യത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

മഹിഷാസുരമർദ്ദിനി സ്തോത്രം മഹിഷാസുരന്റെ കഥയുമായി അഭേദ്യമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മഹിഷാസുരൻ വളരെ ശക്തനായ ഒരു അസുരനായിരുന്നു. ഏതെങ്കിലും പുരുഷനാൽ, ദേവന്മാരുൾപ്പെടെ, തന്നെ വധിക്കാൻ സാധിക്കില്ല എന്ന ഒരു വരം അയാൾ നേടിയിരുന്നു. ഈ വരം ഉപയോഗിച്ച് അയാൾ ദേവലോകത്തും ഭൂമിയിലും ഭീകരത അഴിച്ചുവിട്ടു, ദേവന്മാരെ തോൽപ്പിച്ച് സ്വർഗ്ഗം കൈയടക്കി. മഹിഷാസുരനെ തോൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാതെ വന്നപ്പോൾ ബ്രഹ്മാവ്, വിഷ്ണു, ശിവൻ എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ എല്ലാ ദേവന്മാരും തങ്ങളുടെ ശക്തികൾ ഒരുമിപ്പിച്ച് ഒരു പരമോന്നത സ്ത്രീരൂപത്തെ സൃഷ്ടിച്ചു - ദുർഗ്ഗാദേവി. ഓരോ ദേവനും അവരുടെ ശക്തിയും ആയുധങ്ങളും ദേവിക്ക് നൽകി. പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ সম্মিলিত ശക്തിയുടെ പ്രതീകമായ ദുർഗ്ഗാദേവി മഹിഷാസുരനെ നേരിട്ടു. ഒരു ഘോരയുദ്ധം നടന്നു. മഹിഷാസുരൻ സിംഹം, ആന, പോത്ത് എന്നിങ്ങനെ പല രൂപങ്ങൾ മാറി ദേവിയെ നേരിട്ടെങ്കിലും ദേവി നിരന്തരം പോരാടി. ഒടുവിൽ അയാൾ മഹിഷരൂപത്തിൽ (പോത്ത്) ആയിരുന്നപ്പോൾ, ദേവി അയാളെ കീഴടക്കി, മനുഷ്യരൂപത്തിലേക്ക് മാറാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനിടയിൽ തന്റെ ശൂലം കൊണ്ട് അയാളുടെ ശിരസ്സറുത്തു. ഈ പ്രവൃത്തി പ്രപഞ്ചത്തിൽ സമാധാനം പുനഃസ്ഥാപിച്ചു. തിന്മയുടെ മേൽ പുണ്യശക്തി നേടിയ വിജയത്തിന്റെ പ്രതീകമായി ദേവി മഹിഷാസുരമർദ്ദിനി എന്ന് അറിയപ്പെട്ടു. ഈ സ്തോത്രം ഈ വിജയത്തെയും ഈ യുദ്ധത്തിൽ പ്രകടമാക്കിയ ദേവിയുടെ ദിവ്യഗുണങ്ങളെയും സ്തുതിക്കുന്നു.

This stotram, and specifically this first stanza, is highly significant in Hindu tradition, particularly for worshippers of Goddess Durga. It encapsulates key attributes of the Goddess: her divine origin (daughter of the mountain), her benevolent nature (brings joy to the world), her cosmic role (delights the universe, associated with Vishnu and Shiva), her power (many arms, slayer of Mahishasura), and her supreme status (praised by gods). Chanting this stotram is believed to invoke the Goddess’s blessings, remove obstacles, grant strength to overcome challenges (symbolized by the slaying of Mahishasura), and bestow prosperity and protection. It is a powerful expression of devotion to the Divine Mother.

O Daughter of the Mountain, who makes the earth happy, who entertains the universe, praised by Nandi! Dwelling on the peaks of the excellent Vindhya mountain, who delights Vishnu, praised by Jishnu (Indra)! O Goddess, consort of the blue-throated Shiva, who has the form of many arms, who bestows glory! Victory, victory to you, O Destroyer of Mahishasura, with beautiful matted locks, daughter of the mountain!

This stanza praises Goddess Durga, the daughter of the mountain, who brings joy to the world and the universe. She resides on the Vindhya mountains, delights Vishnu, and is praised by divine beings like Nandi and Indra. She is the consort of Lord Shiva, possesses many arms, and grants prosperity. It concludes with a salutation celebrating her victory as the slayer of Mahishasura and her beautiful form.

This is the first stanza of the Mahishasura Mardini Stotram, a devotional hymn celebrating the victory of Goddess Durga over the demon Mahishasura. The stanza begins by addressing the Goddess with various epithets highlighting her divine origin and benevolent nature. She is hailed as the ‘Daughter of the Mountain’ (Girinandini, Shailasute), referring to her birth from Himavan, the king of the Himalayas, symbolizing her divine and pure origin. She is the one who brings joy and happiness to the earth (Nanditamedini) and the entire universe (Vishvavinodini), signifying her role as the sustainer and source of bliss. She is acknowledged as being praised by divine beings like Nandi (Nandanute), the chief attendant of Shiva, and Indra (Jishnunuute), the king of the gods, highlighting her supreme status. Her dwelling place on the Vindhya mountain peaks (Girivaravindhyashirodhinivasini) is mentioned, connecting her to specific sacred locations. Her association with the divine triad is noted by calling her one who delights Vishnu (Vishnuvilasini). The hymn then invokes her as the divine Mother (Bhagavati) and the beloved consort of Lord Shiva, the blue-throated one (Shitikanthakutumbini), symbolizing her union with the ultimate consciousness. Her fierce aspect is hinted at by describing her form with many arms (Bhuribhujakruti), representing her immense power and ability to hold multiple weapons. She is also called the bestower of prosperity and glory or one who is adorned with sacred ash (Bhutidhare). The stanza culminates in a fervent salutation, celebrating her ultimate victory (Jaya Jaya) as Mahishasuramardini, the destroyer of the demon Mahisha, her most famous exploit. Her divine beauty and austerity are also mentioned through the epithet ‘Ramyakapardini’, one with beautiful matted locks, akin to Shiva.

The Mahishasura Mardini Stotram is intrinsically linked to the story of the demon Mahishasura. Mahishasura was a powerful Asura (demon) who gained a boon that made him invincible to all male beings, including gods. Empowered by this, he unleashed terror upon the universe, defeating the gods and occupying their celestial abodes. Unable to defeat him, the Devas (gods) led by Brahma, Vishnu, and Shiva combined their divine energies to create a supreme female form – Goddess Durga. Each god contributed their power and weapons to her. Durga, embodying the collective strength of the cosmos, confronted Mahishasura. A fierce battle ensued. Mahishasura changed forms multiple times (lion, elephant, buffalo), but Durga relentlessly fought him. Finally, when he was in his buffalo form (Mahisha), Durga pinned him down and, as he attempted to transform back into a human, she beheaded him with her trident (Trishula). This act restored order to the universe and established Durga as Mahishasuramardini, the destroyer of Mahishasura, the embodiment of divine power conquering evil. This stotram extols her victory and her divine attributes displayed during this epic battle.

Sentence - 1¶

———

अयि गिरिनन्दिनि नन्दितमेदिनि विश्वविनोदिनि नन्दनुते

———

Meaning¶

പർവ്വതപുത്രിയേ, ഭൂമിയെ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നവളേ, ലോകത്തെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവളേ, നന്ദിയാൽ സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവളേ!

O Daughter of the Mountain, who makes the earth happy, who entertains the universe, praised by Nandi!

Meaning of Words¶

अयि	അയി		Ayi
ഹേ! ഒരു സംബോധനാപദം, ‘ഹേ’ എന്നതിന് സമാനമായത്. ദേവിയെ വിളിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു.		O! An interjection used for addressing someone, similar to “O” or “Hey”. It is a particle used in invocation.
गिरिनन्दिनि	ഗിരിനന്ദിനി		Girinandini
മലയുടെ മകൾ. ‘ഗിരി’ എന്നാൽ പർവ്വതം (പ്രത്യേകിച്ച് ഹിമാലയം), ‘നന്ദിനി’ എന്നാൽ മകൾ. ഹിമാലയരാജാവായ ഹിമവാന്റെ പുത്രിയായ പാർവ്വതിയെയാണ് ഇത് കുറിക്കുന്നത്. ദുർഗ്ഗാദേവിയെ പാർവ്വതിയുടെ രൂപമായി കണക്കാക്കുന്നു.		Daughter of the mountain. GIRI means mountain (specifically the Himalayas), NANDINI means daughter. This epithet refers to Goddess Parvati (Durga) as the daughter of Himavan, the king of the Himalayas.
नन्दितमेदिनि	നന്ദിതമേദിനി		Nanditamedini
ഭൂമിയെ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നവൾ. ‘നന്ദിത’ എന്നാൽ ആനന്ദിപ്പിക്കപ്പെട്ട, സന്തോഷിപ്പിക്കപ്പെട്ട. ‘മേദിനി’ എന്നാൽ ഭൂമി. ഭൂമിയെയും അതിലെ ജീവജാലങ്ങളെയും തന്റെ സാന്നിധ്യം കൊണ്ടും പ്രവൃത്തികൾ കൊണ്ടും സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവൾ എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം.		One who makes the earth happy. NANDITA means made happy, delighted. MEDINI means the earth. This signifies the Goddess as the one who brings joy and happiness to the earth and its inhabitants through her presence and actions.
विश्वविनोदिनि	വിശ്വവിനോദിനി		Vishvavinodini
ലോകത്തെ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവൾ. ‘വിശ്വ’ എന്നാൽ പ്രപഞ്ചം, ലോകം. ‘വിനോദിനി’ എന്നാൽ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവൾ, രസിപ്പിക്കുന്നവൾ. ദേവി തന്റെ ലീലാവിലാസങ്ങൾ കൊണ്ടോ സാന്നിധ്യം കൊണ്ടോ പ്രപഞ്ചത്തെ മുഴുവൻ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നു എന്ന് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.		One who delights the universe. VISHWA means the universe, the world. VINODINI means one who entertains or delights. This signifies the Goddess as the one who delights the entire universe through her divine play or presence.
नन्दनुते	നന്ദനുതേ		Nandanute
നന്ദിയാൽ സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവൾ. ‘നന്ദ’ എന്നത് ശിവന്റെ പ്രധാന വാഹനവും ഭക്തനുമായ നന്ദികേശ്വരനെയാണ് സാധാരണയായി കുറിക്കുന്നത്. ‘നുതേ’ എന്നാൽ സ്തുതിക്കപ്പെട്ട. നന്ദികേശ്വരൻ പോലുള്ള ശ്രേഷ്ഠരായ ഭക്തരാൽ സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവൾ എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം.		Praised by Nandi. NANDA usually refers to Nandikeshwara, the chief attendant and vehicle of Lord Shiva. NUTE means praised. This implies that the Goddess is praised by great devotees like Nandi.

Sentence - 2¶

———

गिरिवरविन्ध्यशिरोधिनिवासिनि विष्णुविलासिनि जिष्णुनुते

———

Meaning¶

ശ്രേഷ്ഠമായ വിന്ധ്യാപർവ്വതശിഖരങ്ങളിൽ വസിക്കുന്നവളേ, വിഷ്ണുവിനെ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നവളേ, ജിഷ്ണുവാൽ (ഇന്ദ്രനാൽ) സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവളേ!

Dwelling on the peaks of the excellent Vindhya mountain, who delights Vishnu, praised by Jishnu (Indra)!

Meaning of Words¶

गिरिवरविन्ध्यशिरोधिनिवासिनि	ഗിരിവരവിന്ധ്യശിരോധനിവാസിനി		Girivaravindhyashirodhinivasini
ശ്രേഷ്ഠമായ വിന്ധ്യാപർവ്വതശിഖരങ്ങളിൽ വസിക്കുന്നവൾ. ‘ഗിരിവര’ എന്നാൽ ശ്രേഷ്ഠമായ പർവ്വതം. ‘വിന്ധ്യ’ എന്നാൽ വിന്ധ്യപർവ്വതനിരകൾ. ‘ശിരോധി’ എന്നാൽ ശിരസ്സുകൾ, കൊടുമുടികൾ. ‘നിവാസിനി’ എന്നാൽ വസിക്കുന്നവൾ. ശ്രേഷ്ഠമായ വിന്ധ്യപർവ്വതത്തിന്റെ കൊടുമുടികളിൽ വസിക്കുന്ന ദേവി എന്നാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, ദേവിയുടെ പുണ്യസ്ഥലങ്ങളിലൊന്നാണിത്.		Dweller on the peaks of the excellent Vindhya mountain. GIRIVARA means excellent mountain. VINDHYA refers to the Vindhya mountain range. SHIRODHI means heads or peaks. NIVASINI means dweller or resident. This refers to the Goddess residing on the peaks of the great Vindhya mountain, indicating one of her sacred abodes.
विष्णुविलासिनि	വിഷ്ണുവിലാസിനി		Vishnuvilasini
വിഷ്ണുവിനെ ആനന്ദിപ്പിക്കുന്നവൾ / വിഷ്ണുവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവൾ. ‘വിഷ്ണു’ എന്നാൽ മഹാവിഷ്ണു. ‘വിലാസിനി’ എന്നാൽ സന്തോഷിപ്പിക്കുന്നവൾ, കൂടെ വസിക്കുന്നവൾ, ലീലയാടുന്നവൾ. ദേവി വിഷ്ണുവിന് ആനന്ദം നൽകുന്നവൾ എന്നോ വിഷ്ണുവിനോടൊപ്പം ലീലയാടുന്നവൾ എന്നോ ഇത് അർത്ഥമാക്കുന്നു. ഇത് ത്രിമൂർത്തികളുമായുള്ള ദേവിയുടെ ബന്ധത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.		One who delights Vishnu / One who is associated with Vishnu in a blissful way. VISHNU refers to Lord Vishnu. VILASINI means one who delights, one who resides with, one who playfully engages. This means the Goddess is one who delights Vishnu or engages in divine play with him, indicating her connection with the divine triad.
जिष्णुनुते	ജിഷ്ണനുതേ		Jishnunuute
ജിഷ്ണുവാൽ (ഇന്ദ്രനാൽ) സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവൾ. ‘ജിഷ്ണു’ എന്നാൽ വിജയി, സാധാരണയായി ദേവന്മാരുടെ രാജാവായ ഇന്ദ്രനെയാണ് ഇത് കുറിക്കുന്നത്. ‘നുതേ’ എന്നാൽ സ്തുതിക്കപ്പെട്ട. ഇന്ദ്രൻ പോലുള്ള ദേവന്മാരാൽ സ്തുതിക്കപ്പെടുന്നവൾ എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം.		Praised by Jishnu (Indra). JISHNU means the Victorious One, commonly referring to Indra, the king of the gods. NUTE means praised. This signifies that the Goddess is praised by deities like Indra.

Sentence - 3¶

———

भगवति हे शितिकण्ठकुटुम्बिनि भूरिभुजाकृति भूतिधरे

———

Meaning¶

ഭഗവതിയേ, നീലകണ്ഠനായ ശിവന്റെ പത്നിയേ, അനേകം കൈകളുള്ള രൂപത്തോടുകൂടിയവളേ, ഐശ്വര്യം ധരിക്കുന്നവളേ!

O Goddess, consort of the blue-throated Shiva, who has the form of many arms, who bestows glory!

Meaning of Words¶

भगवति	ഭഗവതി		Bhagavati
ഭഗവതിയേ! ‘ഭഗവതി’ എന്നത് ഈശ്വരന്റെ സ്ത്രീലിംഗ രൂപമാണ്. സർവ്വശക്തയായ, എല്ലാ ഗുണങ്ങളോടും കൂടിയ ദിവ്യമാതാവിനെ സംബോധന ചെയ്യാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന പദം.		O Goddess! BHAGAVATI is the feminine form of Bhagavan (Lord). It is a term used to address the Almighty Divine Mother, possessing all divine attributes.
हे	ഹേ		He
ഹേ! ഒരു സംബോധനാപദം, ‘ഓ’ അല്ലെങ്കിൽ ‘ഹേ’ എന്നതിന് സമാനമായത്. വിളിക്കുമ്പോൾ ഊന്നൽ നൽകാനായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.		O! An interjection used for addressing someone, similar to “O” or “Hey”. It is a particle used in invocation for emphasis.
शितिकण्ठकुटुम्बिनि	ശിതികണ്ഠകുടുംബിനി		Shitikanthakutumbini
നീലകണ്ഠനായ ശിവന്റെ പത്നി. ‘ശിതികണ്ഠ’ എന്നാൽ നീലകണ്ഠൻ, ശിവന്റെ ഒരു പേരാണിത് (സമുദ്രമഥനത്തിൽ വിഷം പാനം ചെയ്തതുകൊണ്ട്). ‘കുടുംബിനി’ എന്നാൽ പത്നി, ഭാര്യ, കുടുംബനാഥ. നീലകണ്ഠനായ ശിവന്റെ പത്നി എന്നാണ് ഇത് അർത്ഥമാക്കുന്നത്, ഇത് ദേവിയുടെ ശക്തി സ്വരൂപത്തെയും ശിവനുമായുള്ള ഐക്യത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.		Consort of the blue-throated one (Shiva). SHITIKANTHA means blue-throated, an epithet for Lord Shiva (who drank the poison Halahala during the churning of the ocean). KUTUMBINI means wife, consort, mistress of the household. This signifies the Goddess as the wife of the blue-throated Shiva, representing her union with the ultimate consciousness and divine power.
भूरिभुजाकृति	ഭൂരിഭുജാകൃതി		Bhuribhujakruti
അനേകം കൈകളുള്ള രൂപത്തോടുകൂടിയവൾ. ‘ഭൂരി’ എന്നാൽ അനേകം, ധാരാളം. ‘ഭുജ’ എന്നാൽ കൈ. ‘ആകൃതി’ എന്നാൽ രൂപം. അനേകം കൈകളോടുകൂടിയ രൂപം എന്ന് ഇത് ദേവിയുടെ സർവ്വശക്തിയെയും ഒരേ സമയം പല കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാനുള്ള കഴിവിനെയും പ്രതീകാത്മകമായി സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ദേവിയുടെ വിവിധ രൂപങ്ങളിൽ അനേകം കൈകൾ കാണാറുണ്ട്.		One with the form of many arms. BHURI means many, abundant. BHUJA means arm. AKRUTI means form or shape. This refers to the Goddess having a form with many arms, symbolically representing her immense power and ability to perform multiple actions simultaneously. Many forms of the Goddess are depicted with multiple arms.
भूतिधरे	ഭൂതിധരേ		Bhutidhare
ഐശ്വര്യം നൽകുന്നവൾ / ഭസ്മം ധരിക്കുന്നവൾ. എന്നാൽ ഐശ്വര്യം, സിദ്ധികൾ, മഹത്വം, ഭസ്മം (വിഭൂതി). ‘ധരേ’ എന്നാൽ ധരിക്കുന്നവൾ, നൽകുന്നവൾ. ഐശ്വര്യവും മഹത്വവും ഭക്തർക്ക് നൽകുന്നവൾ എന്നോ, ശിവനെപ്പോലെ ഭസ്മം ധരിക്കുന്നവൾ എന്നോ ഇത് വ്യാഖ്യാനിക്കാം. ഈ സന്ദർഭത്തിൽ ഐശ്വര്യം നൽകുന്നവൾ എന്നതിനാണ് പ്രാധാന്യം.		One who bestows glory/prosperity or one who wears sacred ash. BHUTI means prosperity, spiritual powers, glory, or sacred ash. DHARE means one who wears or bestows. This can be interpreted as one who bestows prosperity and glory upon devotees, or one who wears sacred ash like Shiva. In this context, bestowing prosperity and glory is more relevant.

Sentence - 4¶

———

जय जय हे महिषासुरमर्दिनि रम्यकपर्दिनि शैलसुते ॥

———

Meaning¶

ഹേ മഹിഷാസുരനെ നിഗ്രഹിച്ചവളേ, മനോഹരമായ ജടയുള്ളവളേ, പർവ്വതപുത്രിയേ, വിജയം വിജയം!

Victory, victory to you, O Destroyer of Mahishasura, with beautiful matted locks, daughter of the mountain!

Meaning of Words¶

जय	ജയ		Jaya
വിജയം! വിജയം, ജയം. രണ്ടുതവണ ആവർത്തിക്കുമ്പോൾ (‘ജയ ജയ’) മഹാവിജയം അല്ലെങ്കിൽ ആവർത്തിച്ചുള്ള വന്ദനം എന്ന് അർത്ഥമാക്കുന്നു.		Victory! Hail! An exclamation signifying triumph, victory, or salutation. When repeated (‘Jaya Jaya’), it means great victory or repeated salutation.
महिषासुरमर्दिनि	മഹിഷാസുരമർദ്ദിനി		Mahishasuramardini
മഹിഷാസുരനെ നിഗ്രഹിച്ചവൾ. ‘മഹിഷാസുര’ എന്നത് മഹിഷൻ എന്ന അസുരൻ. ‘മർദ്ദിനി’ എന്നാൽ നിഗ്രഹിക്കുന്നവൾ, നശിപ്പിക്കുന്നവൾ. മഹിഷാസുരനെ വധിച്ച ദേവി എന്നാണ് ഈ പേരിനർത്ഥം. ദേവിയുടെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ വിജയമാണിത്.		The destroyer of the demon Mahishasura. MAHASHASURA refers to the demon Mahisha. MARDINI means she who destroys or crushes. This epithet refers to the Goddess as the slayer of the demon Mahishasura, her most famous victory.
रम्यकपर्दिनि	രമ്യകപർദ്ദിനി		Ramyakapardini
മനോഹരമായ ജടയുള്ളവൾ. ‘രമ്യ’ എന്നാൽ മനോഹരമായ. ‘കപർദ്ദിനി’ എന്നാൽ ജട കെട്ടിയ മുടിയുള്ളവൾ (വിശേഷിച്ചും ശിവനെപ്പോലെ). ദേവിയുടെ സൗന്ദര്യത്തെയും ശിവനോടുള്ള സാദൃശ്യത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് ദേവിയുടെ യോഗിനി ഭാവത്തെയും ധ്യാനത്തിലാണ്ട അവസ്ഥയെയും കാണിക്കുന്നു.		One with beautiful matted locks. RAMYA means beautiful, lovely. KAPARDINI means one who has matted locks (similar to Lord Shiva). This refers to the Goddess having beautiful matted hair, indicating her beauty as well as her ascetic or yogic nature, similar to Shiva.
शैलसुते	ശൈലസുതേ		Shailasute
പർവ്വതപുത്രി. ‘ശൈല’ എന്നാൽ പർവ്വതം (ഹിമാലയം). ‘സുതേ’ എന്നാൽ മകൾ. ‘ഗിരിനന്ദിനി’ എന്നതുപോലെ തന്നെ ഹിമാലയത്തിന്റെ മകളായ പാർവ്വതിയെയാണ് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഇത് ദേവിയുടെ ഉത്ഭവത്തെ വീണ്ടും ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു.		Daughter of the mountain. SHAILA means mountain (referring to the Himalayas). SUTE means daughter. Similar to ‘Girinandini’, this also refers to Goddess Parvati as the daughter of the mountain king Himavan, reiterating her divine origin.